سرکلاژ چیست؟

سرکلاژ چیست؟عمل سرکلاژ چگونه انجام می شود؟ چرا برخی از خانم ها باید عمل سرکلاژ انجام دهند؟ این ها سوالاتی است که اکثر مادران باردار با آن رو به رو می شوند و به دنبال جوابی برای آن هستند. ماماسلامت در این باره به شما اطلاعاتی می دهد.

نارسایی دهانه رحم یا سرویکس چیست؟

قبل از بارداری، لوله سرویکس (لوله باریک انتهای رحم)، به میزانی که خون قائدگی خارج شود و دخول اسپرم صورت‌ گیرد باز است. پس از تشکیل نطفه، تا زمانی که نوزاد بخواهد به دنیا بیاید، گردنه رحم بسته می‌شود.

رحم عضوی از بدن بانوان است که جنین درون آن رشد می کند و تکامل می یابد. تا زمانی که جنین آماده تولد شود در رحم باقی می ماند. یکی از اجزای تشکیل دهنده رحم، گردن رحم می باشد. گردن رحم جایی است که رحم به واژن باز می شود. تا زمانی که نوزاد متولد می شود، می بایست گردن رحم محکم و سفت به صورت بسته بماند. تا جنین به صورت سالم و صحیح متولد شود.

در بسیاری از بانوان گردن رحم ضعیف و یا کوتاه است. همین امر سبب می شود، جنین نتواند در رحم به شکل صحیح رشد یابد. به این عارضه، نارسایی گردن رحم می گویند. هنگامی که گردن رحم ضعف دارد و نمی تواند جنین را در رحم تحمل کند، ممکن است سبب سقط جنین شود. در چنین شرایطی سرکلاژ به منظور درمان این عارضه انجام می شود.

عمل سرکلاژ چیست؟

شاید شما هم یکی از مادرانی باشید که سه ماهه اول بارداری را با موفقیت پشت سر گذاشته اید اما در سه ماهه دوم بارداری اتفاق تلخ سقط جنین را تجربه کرده اید.

علم پزشکی در این گونه مشکلات نیز مانند همیشه به کمک مادران آمده است تا بتوانند بدون نگرانی بارداری خود را با موفقیت به پایان برسانند.

عمل سرکلاژ (Cerclage) یک روش درمانی است که در آن علت سقط جنین نارسایی دهانه رحم است. این عمل از سقط های سه ماهه دوم بارداری جلوگیری می کند.

نارسایی دهانه رحم سبب می شود که مادر با سقط های مکرر در سه ماهه دوم بارداری مواجه شود. به طوری که این سقط ها به صورت دفع محصولات بارداری (جفت و جنین) و بدون درد است. در این سقط، مادر در سه ماهه دوم بارداری خود ناگهان احساس سنگینی می کند و در نهایت کیسه آب او پاره شده و محصولات بارداری دفع می شود که در این موارد پزشک متخصص زنان و زایمان نارسایی دهانه رحم را تشخیص می دهد.

برای اطلاعات بیشتر درباره سقط جنین به مقاله علائم سقط جنین در ماه اول بارداری و تشخیص آن از سایت ماماسلامت مراجعه نمایید.

عمل سركلاژ به چه صورت است؟

این عمل توسط یک متخصص زنان و زایمان و در هفته 14 تا 18 بارداری یعنی در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود. سرکلاژ به سه شیوه شیرودكا، مك دونالد (عمل از راه واژن) و روش درون شكمی انجام می شود که مک دونالد نسبت به سایر روش ها رایج تر و ساده تر است. در این روش خونریزی و درد کمتری وجود دارد و مادر مدت کمتری در حالت بیهوشی می ماند.

در صورتی که مادر تحت عمل سرکلاژ قرار گرفته باشد، قبل از آن که دردهای بارداری او آغاز شود، پزشک بخیه های دهانه رحم او را باز می کند که عملی بدون درد و نیاز به بی حسی یا بیهوشی است.

اگر فرد زودتر از موقع زایمان دچار دردهای زایمان شود، باید بخیه های سرکلاژ او باز شود و به همین دلیل باید در بیمارستان و تحت مراقبت قرار داشته باشد.

برای اطلاعات بیشتر درباره زایمان زودرس می توانید مقاله علائم هشدار دهنده زایمان زودرس چیست؟ علائم زایمان زودرس! از سایت ماماسلامت را مطالعه نمایید.

مدت زمان عمل سرکلاژ چقدر است؟

انجام جراحی سرکلاژ کاملا سرپایی می باشد یعنی بعد از آن فرد نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. نوع بیهوشی بیمار نیز به دو شکل عمومی و موضعی می باشد. روش واژینال به نسبت جراحی شکمی بسیار متداول تر است ولی در صورتی که روش سرکلاژ واژینال موثر نباشد انجام این جراحی از راه شکم صورت می گیرد.

انواع عمل سرکلاژ

عمل سرکلاژ به شیوه های مختلف قابلیت انجام شدن دارد. پزشک متخصص زنان این عمل را با بیهوشی و یا بی حسی موضعی در ناحیه واژن انجام می دهد. روش انجام این عمل این گونه است که پزشک متخصص دستگاهی پدالی شکل را که به قاشق شبیه است و اسپکولوم نام دارد، به درون واژن خانم فرو می کند. سپس با استفاده از این دستگاه دیواره های واژن را از هم باز می کند. تا بتواند جراحی را انجام دهد و دهانه  رحم را بدوزد.

متداول ترین روش های انجام عمل سرکلاژ به صورت زیر هستند:

روش اول یا روش ساده

در روش اول، که سرکلاژ ساده یا همان مک دونالد نیز شناخته می شود، عمل به این صورت که با نخ مخصوص سرکلاژ دور تا دور دهانه رحم دوخته می‌شود تا دهانه رحم با فشار سر نوزاد باز نشود. این روش، روشی سنتی است که به آن که به این عمل سرکلاژ ساده می‌گویند.

روش دوم یا روش شیرودکا

در روش دوم یا سرکلاژ شیرودکا که برای خانم‌ هایی که فاقد دهانه رحم هستند و یا طول گردن رحم کوتاه باشد بافت کافی برای انجام عمل سرکلاژ وجود ندارد، بنابر‌این از این روش استفاده می شود.

در این عمل چون رحم از داخل دوخته می‌شود، امکان زایمان طبیعی وجود ندارد و مادر تنها با عمل سزارین می‌تواند فرزندش را به دنیا بیاورد.

این عمل معمولا بعد از 12 هفتگی در بارداری صورت می‌گیرد. همچنین در عمل سرکلاژ بنابر تشخیص متخصص از یکی از روش‌ های بیهوشی عمومی و یا بیهوشی موضعی استفاده می‌شود.

پیشنهاد می کنیم از مقاله علائم اولیه بارداری کدام است؟ از سایت ماماسلامت نیز بازدید نمایید.

روش سوم روش سرکلاژ شکمی

روش سرکلاژ شکمی در واقع زمانی اجرا می‌شود که هیچکدام از روش‌ های دیگر قابل اجرا نباشند، در روش سرکلاژ شکمی، سرویکس از بخش فوقانی دوخته شده و یک روش دائمی محصوب می‌شود

اگر پزشک مربوطه نارسایی گردن رحم را دیر تشخیص بدهد، مایع آمونیاتیک موجود در رحم به بیرون از رحم می ریزد و پزشک می تواند این امر را به وسیله قرار دادن یک لوله  باریک در دهانه رحم، کنترل کند.

هدف عمل سرکلاژ این است که دهانه  رحم را بسته نگه دارد. این عمل موجب می شود جنین قبل از خروج از رحم به صورت کامل تکامل پیدا کند.

پزشک متخصص، گردن رحم را در هفته  12 می دوزد. جنین می بایست در هفته  37 بارداری از رحم خارج شود تا زندگی بیرون از رحم را تجربه کند. هنگامی که مادر برای زایمان آماده می شود، پزشک بخیه ها را بر می دارد. تا دهانه رحم باز شود و جنین بتواند متولد شود.

چه مواردی منجر به عمل سرکلاژ می شود؟

–توصیه می شود که اگر مادر سابقه بی دلیل زایمان زودرس داشته باشد و یا سابقه سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری داشته باشد یا دو سقط بی دلیل در سه ماهه دوم بارداری داشته باشد عمل سرکلاژ انجام شود.

-اگر در تصویرمربوط به سونوگرافی هفته 20 تا 24 بارداری طول گردن رحم در خانمی کوتاه مشاهده شود، به خصوص اگر این خانم، سابقه سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری داشته باشد سرکلاژ توصیه و تجویز می شود.

-اگر قبل از هفته 24 بارداری، باز شدن دهانه رحم در خانمی مشاهده شود. یکی از حالات اورژانس برای انجام عمل سرکلاژ محسوب می شود، در غیر این صورت انجام ندادن عمل ممکن است به از دست دادن جنین منجر شود.

-اگر فردی دچار سقط های مکرر شود و علی رغم استفاده از راه های درمانی و دارویی تحت نظر پزشک متخصص، باز هم به سقط جنین مبتلا می شود، انجام عمل سرکلاژ قبل از آمیزش برای او توصیه می شود. اگرچه انجام این عمل قبل از آمیزش، قدرت باروری فرد را کاهش می دهد، در این خصوص متخصص مربوطه با در نظر گرفتن شرایط بیمار و سقط های مکرر او، تشخیص صحیح خود را خواهد داد.

-سابقه سقط جنین به عمد

-همچنین مادران بارداری که دارای رحم دو شاخ هستند توصیه می شود به پزشک مراجعه کنند و در صورت تجویز پزشک عمل سرکلاژ انجام شود.

مطالعه مقاله چند نکته مهم برای تقویت تخمدان و بارداری سریع از سایت ماماسلامت را به شما پیشنهاد می کنیم.

مراقبت های بعد از دوختن دهانه رحم یا سرکلاژ

اگر شما عمل سرکلاژ انجام داده اید به نکات زیر توجه نمایید:

باید حداقل تا ۳ روز بعد از عمل استراحت مطلق داشته باشید. حتی برای انجام امور منزل از دیگران کمک بگیرید.

همچنین حداقل تا ۱ هفته هم نزدیکی و رابطه جنسی نداشته باشید. بعضی از پزشکان تحریک کردن نوک سینه و ارضاء شدن را  ممنوع می کنند.

یک هفته استراحت نسبی یعنی فعالیت شدید نداشته باشید، زیاد نایستید، زیاد راه نروید، زیاد هم در حالت نشسته و در راه نمانید.

کار خانه اگر در حدی باشد که خسته نشوید و مجبور نباشید، جسم سنگین بلند کنید یا زیاد فعالیت کنید، اشکالی ندارد.

در حالت نشستن در ماشین هم نباید بمانید. هر یک الی دو ساعت باید پیاده شده قدم بزنید. تا جای ممکن سوار ماشین نشده و بیرون نروید تا به دهانه رحم فشار نیاید.

برای برداشتن چیزی نشسته بردارید و زیاد خم نشوید.

از توالت فرنگی استفاده کرده و از مواد یبوست زا پرهیز کنید. مایعات (آب و آب میوه بدون شکر) و غذاهای فیبردار (نان کامل و غلات)زیاد مصرف کنید تا به یبوست دچار نشوید. در کل در هر وضعیتی که باعث سنگینی شکم روی دهانه رحم بشود، نباید باشید.

زمانی که پزشک اجازه  دوش گرفتن داد، از آب و صابون ملایم برای تمیز نگه داشتن بخیه ها استفاده کنید. بانداژ یا پدهای مورد استفاده را به محض آلوده شدن تعویض کنید.

لباس زیر خود را روزانه عوض کنید و از لباس های زیر نخی استفاده کنید و از پوشیدن لباس زیر هایی از جنس الیاف مصنوعی و جوراب شلواری های تنگ خودداری کنید.

لازم به ذکر است در صورتی که پزشک تجویز به عمل سرکلاژ کرده، بهتر است یک هفته قبل و بعد از عمل سرکلاژ نزدیکی نداشته باشید و همواره با پزشک خود مشورت نمائید و مراقبت های لازم در دوره بارداری پرخطر را رعایت کنید.

به شما بازدید کنندگان عزیز مطالعه مقاله سه ماهه اول بارداری از مجله اینترنتی ماماسلامت را نیز توصیه می کنیم.

چرا عمل سرکلاژ انجام می شود؟

در واقع عمل سرکلاژ یعنی دوختن دهانه رحم جهت جلوگیری از سقط یا زایمان زودرس، به دلیل مشکلاتی که در بارداری قبلی به وجود آمده یا بیماری ها و عوامل دیگر نیز عمل سرکلاژ ضرورت پیدا می کند.

معمولا در بارداری های دو قلویی به خصوص بارداری با روش آی وی اف (IVF) چون جنین ها خیلی با ارزش هستند و برای جلوگیری از زایمان زودرس سرکلاژ انجام می شود.

خانم‌ های باردار قبل و بعد از عمل سرکلاژ می‌توانند برای کاهش مسئولیت‌ های خود در خانه از پرستار نیمه وقت کودک استفاده کنند و برخی از وظایف خانه و مراقبت از نوزاد را به پرستار بسپارند.

در صورتی که نیاز به مراقبت های بعد از دوختن دهانه رحم دارید بهتر است تا کسی به صورت شبانه ‌روزی از کودکتان مراقبت کند یک پرستار کودک تمام وقت استخدام کنید. پرستار کودک تمام وقت به صورت شبانه روز در خانه شما حضور دارد و از نوزاد شما با تمام وجود مراقبت می‌کند.

عوارض عمل سرکلاژ

پروسه های تهاجمی مثل سرکلاژ در بارداری خالی از عارضه نیستند. به طور مثال عوارضی مثل خطر پارگی کیسه آب وجود دارد. اما این خطر بسیار اندک بوده و اگر توسط پزشک متبحر انجام شود، احتمال رخ دادن بسیار بعید است. در هر حال منافع انجام سرکلاژ بسیار بیشتر است و به خود جنین هم مستقیما هیچ ضرری نمی زند.

ممکن است با انجام ندادن آن دچار زایمان زودرس و سقط شده و جنین از دست برود. خطر عمل سرکلاژ کمتر از یک درصد می باشد. خطر کمتر از یک درصدی که در پی سرکلاژ ممکن است ایجاد شود، در مقابل خطر نزدیک به صد در صدی که در صورت انجام ندادن آن وجود دارد، بسیار ناچیز است.

اما امکان بروز این خطرات وجود دارد:

• عفونت مربوط به داخل رحم
• زایمان زودرس
• آسیب به دهانه رحم در حین جراحی
• خونریزی شدید
• انقباض رحمی و درد کمر یا زیر شکم
• پارگی زودتر از موعد کیسه رحمی و دهانه رحم
• تهوع و استفراغ
• تب بالای 38 درجه و لرز
• تنگی گردن رحم

برای مراقبت های بعد از دوختن دهانه رحم در صورت بروز هر یک از علائم فوق باید به پزشک معالج مراجعه کنید تا با تجویز پزشک ادامه فرایند بهبودی را طی نمایید.

در پایان باید گفت که بنا به تشخیص متخصص زنان و زایمان، عمل سرکلاژ یا دوختن دهانه رحم  زمانی انجام می گیرد که فرد دچار اختلال و نارسایی دهانه رحم باشد. گفتنی است که سرکلاژ عملی ساده و بدون خونریزی است که به جلوگیری از سقط جنین کمک می کند. اما این عمل برای همه افراد تشخیص داده نمی شود.

برای اطلاعات بیشتر درباره نارسایی دهانه رحم از مقاله نارسایی دهانه رحم!بارداری با نارسایی دهانه رحم چگونه است؟ در وبلاگ ماماسلامت بازدید نمایید.

از این که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید سپاسگذاریم. در صورت سوالات بیشتر کارشناسان ما مشتاقانه پاسخگویی شما می باشند.