راهکارهای پیشگیری از زایمان زودرس چگونه است؟

با استفاده از راهکارهای پیشگیری از زایمان زودرس می توان به حفظ سلامت مادر و جنین او کمک زیادی کند. اگرچه زایمان زودرس در اکثر مواقع غیر قابل اجتناب است، اما در برخی موارد می توان از آن جلوگیری کرد. دانستن این که روش های پیشگیری از زایمان زودرس چه می تواند باشد به کاهش ریسک مواجهه با این موقعیت ترسناک کمک زیادی می کند. دراین مقاله از گروه ماما سلامت روش هایی برای جلوگیری از زایمان زودرس را برای شما آورده ایم.

 زایمان زودرس چیست؟

زایمان زودرس عارضه ایی است که امروزه به دلیل عواملی از جمله استرس، فعالیت نادرست، برخی بیماری ها، زمینه ارثی، وجود پارازیت ها و … بیش از پیش در زنان باردار اتفاق می افتد.

زایمان پیش از موعد موجب نگرانی مادران می گردد و اغلب زایمان خطرناکی نیز می باشد. بنابراین شناخت علت ها و روش های پیشگیری از زایمان زودرس  از موارد ضروری است که هر مادر بارداری باید راجع به آن اطلاعات داشته باشد.

علل به وجود آورنده وضعیت زایمان زودرس برای مادران

زایمان زودرس ممکن است در هر بارداری رخ دهد، و علل زایمان زودرس متفاوت است، از جمله: بارداری دو قلویی یا چندقلویی، مشکلات مرتبط با رحم، دهانه رحم یا جفت، وجود نقص جنین‌، زایمان زودرس در بارداری های قبلی از جمله دلایل شایع زایمان زودرس هستند.

همچنین، عفونت به خصوص وجود عفونت در مایع آمنیوتیک یا در دهانه رحم یا واژن، برخی بیماری های مزمن مانند فشارخون بالا یا دیابت یا تیروئید، رخداد های پر استرس زندگی مانند مرگ یکی از عزیزان، افزایش مایع دور جنین که به آن پلی هیدروآمنیوس نیز گفته می شود، نیز از دیگر علل وقوع و علائم زایمان زودرس هستند.

به گفته کارشناسان مامایی، برای پیشگیری از زایمان زودرس باید فاصله کمتر از شش ماه بین دو بارداری، عفونت بافت های اطراف دندان ها، خونریزی و لکه بینی واژینال در بارداری، رعایت نکردن مراقبت های لازم در بارداری، بارداری به واسطه مسمومیت بارداریIVF، مشکلات لخته شدن خون، جفت سر راهی، بارداری در زنان کمتر از 18 سال یا بالای 35 سال ، اضافه وزن در بارداری یا کمبود وزن نیز باید جدی گرفته شوند.

علائمی که نشان می‌دهند زایمان زودرس در راه است!

برای جلوگیری از زایمان زودرس به محض بروز این علائم، با حفظ آرامش و خونسردی، فورا به پزشک خود مراجعه کنید.

پزشک طی یک معاینه‌ی بالینی و احتمالا در صورت لزوم سونوگرافی واژینال و تست پارگی و نشت کیسه آب، تشخیص می ‌دهد که آیا شما در معرض زایمان زودرس قرار دارید یا خیر. در ضمن توجه داشته باشید که این نشانه‌ ها در هر زنی می‌ تواند شکل خاص خودش را داشته باشد:

احساس فشار در لگن

انقباض رحم، خصوصا اگر بیشتر از چهار انقباض در هر ساعت باشد و یا کمتر از ۱۰ دقیقه با انقباض بعدی فاصله داشته باشد.

درد در ناحیه زیر شکم

کمردرد

ترشح، موکوس، خون و یا آب از واژن

گرفتگی و درد شکم مشابه گرفتگی دوران قاعدگی

افزایش ترشحات واژن و تغییر نوع این ترشحات

بروز دل درد با اسهال یا بدون آن

احساس ناراحتی در روده

علائم انفولانزا، تهوع، استفراغ و اسهال حتی اگر شدید نباشد

روش های پیشگیری از زایمان زودرس

پیشگیری از زایمان زودرس همیشه امکان پذیر نمی باشد، ولی در برخی موارد می توان از آن را پیش بینی کرد. برای جلوگیری از زایمان زودرس می بایست تمام طول بارداری زیر نظر پزشک خود باشید. دانستن این که پیشگیری از زایمان زودرس چگونه می تواند باشد به کاهش ریسک مواجهه با این موقعیت ترسناک کمک می کند.

روش های پیشگیری از زایمان زودرس  را در زیر می خوانید:

انجام یوگای بارداری: یوگا در بارداری یکی از ورزش های پر طرفدار در میان مادران باردار است. نه تنها این ورزش تناسب اندام شما را حفظ می کند و مانع مشکلات زیادی از جمله درد مفاصل و سر درد می شود، همچنین گردش خون را بهبود می بخشد و تامین اکسیژن برای بدن را تنظیم می کند. این عوامل می توانند موجب کامل شدن دوره بارداری و نیز باعث جلوگیری از زایمان زودرس شوند.

پیلاتس بارداری: نوعی تمرین ورزشی مفرح و سرگرم کننده دیگر که به کامل شدن دوره بارداری کمک می کند و موجب پیشگیری از زایمان زودرس می شود، پیلاتس بارداری است. این تمرین ورزشی به تقویت عضلاتی کمک می کند که به طور مستقیم در زایمان دخیل هستند. پیلاتس می تواند گردش خون را تنظیم کند و مفاصل ناحیه لگن را ریلکس کند که منجر به این می شود که جنین در محیط امن تری رشد کند.

مواظب خودتان باشید تا سرما نخورید: زنانی که سرما می خورند بیشتر در خطر زایمان زودرس هستند. برای جلوگیری از زایمان زودرس، اگر هم سرما خوردید سعی کنید که استراحت بیشتری بکنید.

ویتامین های خود را مصرف کنید: یکی از دلایل اصلی که می تواند منجر به زایمان زودرس شود، کمبود ویتامین هاست. پزشک ویتامین هایی را برای شما تجویز می کنند که باید حتما آنها را مصرف کنید تا دچار مشکلات بارداری نشوید و همچنین پیشگیری از زایمان زودرس شود.

مصرف دخانیات را کنار بگذارید: مصرف دخانیات موجب زایمان زود رس می شود. پس مصرف آن را کنار بگذارید.

پیاده روی کنید: تقریبا تمام پزشکان به شما توصیه می کنند که در طی بارداری ورزش کنید که دلیل آن بهبود گردش خون و سالم ماندن جنین است که باعث پیشگیری از زایمان زودرس می شود.

وزن توصیه شده توسط پزشک را حفظ کنید: پزشک رژیم غذایی را برای شما تجویز می کند تا سلامت شما در حالت بهینه باقی بماند. افزایش وزن بیش از اندازه  در بارداری می تواند موجب دیابت بارداری و مسمومیت بارداری شود که می توانند منجر به زایمان زودرس شوند.

آب کافی بنوشید: اکثر ما اهمیت هیدراته بودن در طی روز را نمی دانیم. اهمیت این فاکتور در زمان بارداری چند برابر می شود. بهتر است از پزشکتان درباره میزان آبی که باید در طی روز بنوشید سوال کنید.

دهانتان را به طور مرتب تمیز کنید: این مورد ممکن است تعجب برانگیز باشد اما سالم ماندن دندان ها و لثه ها در پیشگیری از زایمان زودرس موثر هستند.

به اندازه کافی استراحت کنید: استراحت کافی برای شما و جنین تان بسیار حیاتی است و پیشگیری از زایمان زودرس کمک زیادی می کند.

دفع ادرار به موقع  داشته باشید: ادرار خود را نگه ندارید این کار موجب التهاب رحم و مثانه می شود و می تواند منجر به عفونت شود که در نهایت به زایمان زودرس ختم می شود.

بین دو بارداری خود وقفه ایجاد کنید: فاصله کمتر از شش ماه بین دو بارداری می تواند منجر به زایمان زودرس شود. اکثر پزشکان فاصله حداقل 18 ماه را برای پیشگیری از زایمان زودرس در بارداری بعدی توصیه می کنند.

تغذیه سالمی داشته باشید: حفظ رژیم غذایی سالم و دوری از غذا های فراوری شده مانند سوسیس و کالباس و فست فود برای بارداری الزامی است و مصرف غذا های حاوی اسید های چرب امگا-3، ویتامین سی و کلسیم می توانند مانع زایمان زودرس شوند.

آیا جلوگیری از زایمان زودرس امکان پذیر است؟

اگر پزشک متوجه شود که شما احتمالا زایمان زودرس در پیش خواهید داشت، دستور انجام سونوگرافی واژینال جهت تشخیص و اندازه‌گیری طول دهانه رحم، خصوصا اگر سابقه زایمان زودرس یا سقط جنین داشته باشید، می دهد.

ممکن است دوختن دهانه رحم (بخیه‌زدن دور تا دور دهانه رحم) یا سرکلاژ را برای جلوگیری از باز شدن دهانه رحم، و همچنین مراقبتهای پزشکی دیگر مانند استراحت مطلق به شما توصیه شود.

مطالعات صورت گرفته بر 66 هزار خانم باردار که در سال 2014 در کشور نروژ انجام شده حاکی از آن بود که عادات غذایی مادران باردار، نقش موثری در جلوگیری از زایمان زودرس دارد.

محققان بر اساس یافته های این تحقیق به این نتیجه رسیدند، آن دسته از خانم های بارداری که از روش های پیشگیری از زایمان زودرس شامل یک الگوی غذایی محتاطانه و مصرف منظم میوه ها، سبزیجات، ماهی، غلات کامل، فیبر و آب کافی به عنوان نوشیدنی، در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کرده اند، 12 درصد کمتر از سایر مادران باردار دچار زایمان زودرس شده اند.

بنا به عقیده محققان: پیروی از یک الگوی غذایی محتاطانه، بیش از حذف کامل فست فود ها در داشتن یک بارداری سالم و پیشگیری از زایمان زودرس موثر است.

رژیم غذایی سالم، از جمله راهکارهای پیشگیری از زایمان زودرس

رژیم غذایی سالم برای پیشگیری از زایمان زودرس شامل مکمل های ویتامین ب 9، مولتی ویتامین، ویتامین D، ماهی، فرآورده های پروبیوتیک می باشد.

مصرف مکمل های ویتامین ب 9

فولات یا ویتامین ب 9 موجود در مواد غذایی تحت عنوان اسید فولیک در مکمل های غذایی نیز یافت می شود. کمبود ویتامین B9 در دوران بارداری افزایش خطر ابتلا به اسپینا بیفیدا (نقص لوله های عصبی) و سایر ناهنجاری های وخیم مغز و سیستم عصبی جنین را به دنبال دارد.

مصرف کافی ویتامین ب 9 بخصوص در نخستین هفته های بارداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. به دلیل این که اغلب مادران زمانی متوجه بارداری خود می شوند که یک یا دو ماه از شروع بارداری آنها گذشته است. به همین دلیل اکیدا توصیه می شود که مصرف ویتامین ب 9 که از مکمل های قبل از بارداری آغاز شود.

نتایج جدیدترین پژوهشی که در نشریه بریتانیایی تغذیه منتشر شد گفته شده، برای پیشگیری از زایمان زودرس و کم وزنی شدید نوزاد در هنگام تولد، بهتر است مصرف مکمل های اسید فولیک پیش از اقدام به بارداری آغاز شود. زیرا مصرف مکمل ها پس از ماه های اول و دوم چندان موثر نبوده و شروع استفاده از آن بعد از این ماه ها بسیار دیر است.

برای انجام این تحقیق تعداد 241 هزار خانم باردار از نظر مصرف مکمل های اسید فولیک مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیقات انجام شده حاکی از آن بود که پیشگیری از زایمان زودرس در آن دسته از خانم های بارداری که مصرف مکمل های اسید فولیک را پیش از اقدام به بارداری آغاز کرده بودند هشت درصد کمتر از کسانی بود که هیچ مکملی در این دوران دریافت نکرده بودند.

از سویی دیگر احتمال تولد نوزادان ضعیف و کم وزن نیز در این عده از مادران به میزان 19 درصد کاهش یافت. بر عکس مصرف اسید فولیک در ماه های آخر بارداری و تاثیر آن بر زایمان زودرس و همچنین کم وزنی نوزادان هنوز به طور دقیق بررسی و مشخص نشده است.

مصرف مولتی ویتامین

نتایج پژوهشی در نشریه آمریکایی حاکی از آن است که مصرف منظم مولتی ویتامین ها چند هفته قبل و پس از بارداری در خانم هایی که از وزن طبیعی و متناسبی برخوردارند موجب پیشگیری از زایمان زودرس بوده است.

محققان دانشگاه های پیتسبورگ آمریکا و آرهوس دانمارک مصرف منظم مولتی ویتامین ها را در طول 12 هفته (6 هفته قبل و 6 پس از بارداری) در 35 هزار و 900 خانم باردار مورد مطالعه و بررسی قرار دادند.

نتایج تحقیقات حاکی از آن بود که مصرف منظم مولتی ویتامین ها در مدت یاد شده در آن دسته از مادران بارداری که وزن طبیعی و متعادل دارند نه تنها کاهش 16 درصدی خطر زایمان زودرس بلکه کاهش 17 درصد تولد نوزادان بسیار ضعیف و کم وزن را نیز به دنبال دارد.

مصرف کافی ویتامین D

مصرف کافی مکمل های ویتامین D در دوران بارداری اهمیت بسیار زیادی دارد. مطالعات انجام شده در سال 2014 بر روی گروهی از خانم های باردار که گزارش نهایی آن در نشریه پزشکی بریتانیا به چاپ رسید نشان داد آن دسته از مادران بارداری که در این دوران میزان ویتامین D کمتری مصرف می کنند در پیشگیری از زایمان زودرس ناتوان تر هستند.

مصرف ماهی

نتایج تحقیقات که در نشریه های تخصصی مامایی و زنان به چاپ رسیده نشان می دهد که مصرف دو تا سه وعده ماهی در هفته در طول نخستین ماه های بارداری بخصوص در مادران مستعد ابتلا به زایمان زودرس نقش موثری در پیشگیری از زایمان زودرس و خطرات ناشی از آن دارد.

در حقیقت مصرف امگا 3 در طول دوران بارداری بسیار با اهمیت است. پژوهشگران برای انجام این تحقیق میزان مصرف ماهی تا پیش از هفته 22 بارداری را در میان 852 خانم باردار که سابقه زایمان زودرس داشتند مورد بررسی قرار دادند.

بر اساس این تحقیق خطر زایمان زودرس در خانم های بارداری که در ماه بیش از یک وعده ماهی مصرف می کنند 35.9 درصد است در حالی که این رقم در مادران بارداری که میزان مصرف آنها کمتر از این مقدار است به میزان 48.6 درصد افزایش می یابد. بر این اساس مصرف دو تا سه وعده ماهی در طول نخستین هفته های بارداری در جلوگیری از زایمان زودرس بسیار موثر است.

مصرف فرآورده های پروبیوتیک

بنا به عقیده پژوهشگران یکی از دلایل پیشگیری از زایمان زودرس در مادران باردار این است که در رژیم غذایی روزمره خود به طور مرتب از محصولات پروبیوتیک استفاده می کنند.

محققان به منظور بررسی ارتباط میان مصرف محصولات لبنی پروبیوتیک و زایمان زودرس به مطالعه و بررسی بر روی هجده هزار و 800 خانم باردار که نهصد و 50 نفر از آنها سابقه زایمان زودرس داشتند پرداختند.

در این مطالعه هر یک از شرکت کنندگان به تشریح عادات غذایی دوران بارداری خود پرداخت. در پایان محققان بر اساس داده های این تحقیق دریافتند که میان مصرف منظم محصولات لبنی پروبیوتیک و کاهش خطر و جلوگیری از زایمان زودرس ارتباط روشن و موثری وجود دارد.

محققان بر این باورند که مصرف فرآورده های پروبیوتیک در دوران بارداری با از میان بردن باکتری‌ های بیماری زا در بدن منجر به پیشگیری از زایمان زودرس در این دوران خواهد شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر از مقاله مزایا و معایب کاپ قاعدگی+ طریقه مصرف آن! در وبلاگ ماماسلامت نیز بازدید نمایید.