افزایش وزن بیش از اندازه در بارداری یک امر غیر طبیعی است و ماما سلامت به شما توصیه می کند این مساله را نشان دهنده به خطر افتادن سلامت مادر و رشد جنین بدانید. متاسفانه به دلیل باور های اشتباه، برخی از خانم ها دچار چاقی بیش از حد در بارداری می شوند، چرا که فکر می کنند در هنگام بارداری باید چندین برابر قبل غذا بخورند تا جنین به طور کامل رشد کند.
چاقی بیش از حد در بارداری به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر جنین اثر می گذارد و حتی در مواردی باعث بروز علائم زایمان زودرس و مرگ نوزاد می شود. همچنین این مشکل زمینه ساز چاقی مادر در آینده نیز خواهد شد.
چگونه از چاقی بیش از حد در بارداری جلو گیری کنیم!
پیشگیری از چاقی بیش از حد در بارداری، وابسته به تغذیه مناسب مادر و ورزش است. در صورتی که دچار افزایش وزن بیش از اندازه در بارداری شدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پیشگیری هر چه زودتر احتمال ابتلا به انواع بیماری ها نظیر دیابت و فشار خون در مادر را نیز کاهش خواهد داد.
رژیم غذایی
بهترین راه پیشگیری از افزایش وزن بیش از اندازه در بارداری، داشتن یک رژیم غذایی مناسب زیر نظر پزشک متخصص است. آنچه که در مورد تغذیه در دوران بارداری اهمیت دارد این است که بدن به اندازه کافی مواد حاوی ویتامین، پروتئین، فیبر، کلسیم و آهن را دریافت کند. در واقع مغذی بودن بسیار بیشتر از مقدار غذایی که می خورید اهمیت دارد. سعی کنید در رژیم غذایی خود از موادی که قند خون را کاهش می دهند استفاده نمایید. به میزان زیاد آب بنوشید و از مصرف نوشابه و مواد کافئین دار پرهیز کنید.
ورزش
یکی دیگر از راه های پیشگیری از افزایش وزن بیش از اندازه در بارداری ورزش کردن است. توجه داشته باشید بارداری یک بیماری نیست و در طی آن شما می توانید به فعالیت های روزمره خود ادامه دهید. برای مثال در این دوران می توانید فعالیت های ورزشی مثل یوگا، حرکات کششی، ورزش در آب و غیره را با مشورت پزشک و تحت نظر مربی حرفه‌ای انجام دهید.
آیا کاهش وزن طی بارداری صحیح است؟
بارداری زمان مناسبی جهت کاهش وزن نمی باشد. جنین شما برای تغذیه نیاز به یک رژیم مناسب دارد. هیچ کدام از گروه های غذایی را حذف نکنید و به دنبال رژیم های کاهش وزن نباشید. اما پر خوری و زیاده روی هم نکنید.
چرا وزن گیری صحیح مادر در دوران بارداری اهمیت دارد؟
وزن‌گیری مناسب مادر در دوران بارداری از سلامت او و جنینش محافظت می کند. از همین رو، وزن‌گیری صحیح مادر از چاقی بیش از حد در بارداری جلوگیری می کند. اگر مادر در دوران بارداری دچار کمبود وزن باشد، نیز برای جنین خطر ساز است و ممکن است به مشکلات زیر مبتلا شود:
تولد بچه نارس: ممکن است نوزاد خیلی زود و قبل از ۳۷ هفته متولد شود.
نوزاد با وزن کم: ممکن است وزن نوزاد هنگام تولد کمتر از ۲ کیلو و ۵۰۰ گرم باشد.
به خطر افتادن سلامت جنین: مادران با وزن کم معمولا ویتامین ها و مواد مغذی کافی و لازم را دریافت نمی کنند و این موضوع ممکن است برای سلامت جنین خطر آفرین باشد.
برای مطالعه بیشتر از مقاله علت بروز کمر درد در بارداری چیست؟ در وبلاگ ماماسلامت بازدید نمایید.
عوارض افزایش وزن بیش از اندازه در بارداری چیست؟
افزایش وزن زنان باردار با توجه به توصیه متخصصین باید حدود ۵ تا ۹ کیلوگرم باشد. پزشک شما میزان وزن گیری مناسب برای شما را تعیین خواهد کرد. در برخی موارد این امکان نیز وجود دارد که پزشک توصیه کند، نیازی به اضافه وزن وجود ندارد.
حتما به طور عامیانه شنیده اید که یک خانم باردار باید برای دو نفر غذا بخورد اما این به معنای دو برابر شدن غذای دریافتی زنان باردار نمی باشد.
جنین در حال رشد در شکم زن باردار در سه ماهه اول تنها به حدود 50 کالری در روز (به‌اندازه‌ی یک سیب یا نصف لیوان غلات صبحانه) و تا آخر دوره بارداری روزانه تنها به 300 کالری اضافه (دو نان یا وافل کم‌چرب چند دانه با ماست کم چرب و انواع توت های تازه، یا سیب زمینی پخته با کمی خامه، سالاد و پنیر) نیاز دارد. پزشک به مادر باردار کمک می کند تا میزان مصرف کالری خود را مشخص کند و ممکن است حتی از او بخواهد تا مصرف کالری خود را کاهش دهد، خصوصاً اگر مادر به دیابت مبتلا باشد.
زایمان سخت
داشتن زایمان طبیعی خیلی کم می شود یا زایمان طبیعی بسیار سخت درپیش خواهد بودکه شاید حتی به زایمان سزارین ختم شود که آن نیز مشکلاتی همچون عفونت زخم به همراه دارد.
افسردگی در دوران بارداری
دچار شدن به افزایش وزن بیش از اندازه در بارداری منجر به کاهش عزت نفس در مادر شده و تصویر ایده آل او را از خود به هم می ریزد. این مشکل می تواند در بروز افسردگی بارداری نقش بسزایی در افزایش نگرانی های دوران بارداری داشته باشد.
زایمان زودرس
چاقی بیش از حد به همراه فشار خون نیز ممکن است باعث جدا شدن جفت و مرگ جنین بشود. هم چنین ممکن است چاقی باعث زایمان زودرس شود که این زایمان مشکلاتی مثل نقص ریوی را برای نوزاد به همراه می آورد.
افزایش درد های دوران بارداری
دردهای بدنی مثل کمر درد در دوران بارداری با چاق شدن بیش از حد افزایش پیدا می‌کنند. این مشکل تحرک را برای مادر سخت تر کرده و در نتیجه چاقی نیز تشدید می‌شود.
چاقی بیش از حد در بارداری و چاقی مادر در آینده
اضافه وزن بیش از حد مادر در بارداری ممکن است زمینه ساز چاقی او در آینده شود و رسیدن به وزن قبلی را برای فرد دشوار سازد.
عوارض چاقی بیش از حد در بارداری و عدم رشد کافی جنین
چاقی بیش از حد در بارداری اگر با دیابت و فشار خون بالا در بارداری همراه باشد تاثیرات زیادی بر جنین می گذارد. اگر چاقی با دیابت قبل از دوران بارداری همراه شود فرایند خون رسانی را دچار مشکل می کند و رشد جنین به خوبی انجام نمی شود.
همچنین خطر تولد کودک با مشکلات مادرزادی افزایش پیدا می‌کند و احتمال سقط جنین وجود دارد. چاقی مادر باعث افزایش میزان چربی شده و احتمال افزایش وزن نوزاد و چاقی در کودک وجود دارد.
نکاتی برای حفظ وزن سالم مادر و جنین
با کنترل اضافه وزن در بارداری و حفظ وزن سالم خود و جنین می توانید تا حد زیادی عوارض دوران بارداری و زایمان را کاهش دهید. با انجام سه مورد زیر می توانید وزن سالم خود و جنین تان را تا پایان بارداری حفظ کنید:
با یک متخصص زنان و زایمان برای تهیه یک برنامه مناسب خودتان مشورت کنید.
با تاکید روی غذاهایی با چربی کم و فیبر زیاد، رژیم غذایی سالمی داشته باشید. غذاهایی مانند آب پرتقال، سبزیجات با برگ سبز، لوبیا، بادام زمینی، کلم بروکلی، نخود فرنگی و عدس منبع طبیعی اسیدفولیک هستند. این غذاها می‌ت واند نقص مادرزادی را نیز کاهش دهند.
به‌طور منظم ورزش کنید. پزشکان روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط را برای زنان باردار توصیه می کند. البته باید از انجام ورزش هایی که باعث افتادگی شکم می شوند، پرهیز کنید.
اقدامات لازم قبل از چاقی بیش از حد در بارداری
در شرایطی که باردار نیستید باید بدانید که زمان مناسبی جهت کاهش وزن در اختیار دارید. کاهش حتی 2 تا 2.5 کیلوگرم وزن، بسیاری از خطرات را کاهش می دهد. همچنین حتما برخی از تغییرات سبک زندگی را در پیش از بارداری آغاز کنید، از جمله:
از پزشک در رابطه با کنترل وزن پیش از بارداری مشاوره و کمک بگیرید.
از راه های غیر اصولی پیروی نکنید و دائم تحت مراقبت پزشک باشید و در رابطه با شرایط بدنی، سوابق بیماری هایی مانند آسم، فشار خون و… اطلاعات دقیقی در اختیار پزشک قرار دهید.
تغذیه کنترل شده داشته باشید به طوری که تمام مواد مغذی و ویتامین های مورد نیاز بدن تامین شوند و کالری متعادلی به بدن برسد.
کلسیم، اسید فولیک و آهن مصرف کنید که اغلب مصرف این مکمل ها توسط پزشک توصیه خواهد شد.
طبق شرایط بدنی خود از پزشک در مورد انجام فعالیت بدنی و ورزش در بارداری مانند یوگا در بارداری، پیاده‌روی و شنا جویا شوید.
از مصرف مواد غذایی مضر مانند نوشیدنی های الکلی، مواد غذایی سرخ کردنی، غذاهای شور، فست فود و تنقلات تا جای ممکن اجتناب کنید و از میوه و سبزیجات بیشتری استفاده کنید.
به میزان فراوان آب بنوشید. حذف مصرف نوشابه و جایگزین کردن آن با آب می‌تواند در کاهش مصرف کلی کالری تأثیر به سزایی داشته باشد.
برای مدیریت استرس خود از پزشک و مشاور کمک بگیرید.