بارداری پوچ زمانی اتفاق می افتد که یک تخم بارور شده خود را به دیواره رحم وصل می کند. با این وجود جنین شکل نمی گیرد. سلول ها برای تشکیل ساک حاملگی رشد می کنند، اما از تشکیل جنین خبری نیست.
بارداری پوچ چیست؟
بارداری پوچ زمانی ایجاد می شود که تخمک زن با اسپرم مرد لقاح ایجاد می کند و تخم تشکیل و در رحم جایگزین می شود اما جنین شکل نمی گیرد. به همین علت گاهی بارداری پوچ را حاملگی بدون جنین نیز می نامند.
به عبارت دیگر بارداری پوچ هنگامی اتفاق می افتد که یک تخمک بارور شده به دیواره رحمی کاشته می شود، اما جنین شکل نمی گیرد، سلول ها رشد می کنند تا کیسه و جفت جنینی را شکل دهند اما نمی توانند جنین را رشد دهند.
معمولا این نوع بارداری در همان هفته های اولیه سقط می شود و در حالتی حتی خانم متوجه بارداری خود نیز نمی شود، به این صورت که در یک بارداری نرمال حدود هفته 6 باید جنین توسط سونوگرافی دیده شود و قطر ساک حاملگی نیز حدود 18 میلی متر باشد.
در بارداری پوچ در هفته 6 جنین دیده نمی شود، اما ساک حاملگی به رشد خود و بزرگ شدن ادامه می دهد.
جهت خرید کاپ قاعدگی با برند لیوا از سایت فروشگاهی ماماسلامت با ما همراه باشید.
چرا بارداری پوچ رخ می دهد؟
تخمک و اسپرم هر کدام به طور جداگانه حاوی 23 جفت کروموزوم است و هنگامی که عمل لقاح صورت می گیرد سلول جنین موارد ژنتیکی از هر دو سلول جنسی پدر و مادر دریافت می کند و به صورت نرمال حاوی 46 کروموزوم است.
حاملگی پوچ دو نوع کامل و ناقص دارد:
حاملگی پوچ کامل
در این نوع حاملگی پوچ، جنین یا جفت طبیعی وجود ندارد. در بارداری پوچ کامل تخمک غیر طبیعی توسط یک یا دو اسپرم بارور می شود و سلول حاصل شده تنها دربردارنده مواد ژنتیکی از پدر است و کروموزوم های مادر از بین می رود و همه مواد ژنتیک آن از پدر دریافت شده است.
حاملگی پوچ ناقص
در این نوع حاملگی پوچ، جنین غیر طبیعی و جفت تا حدی طبیعی است، جنین شروع به رشد می کند، اما ناقص و بدشکل است و زنده نمی ماند. در بارداری پوچ ناقص، کروموزوم های مادر باقی می ماند ولی از کروموزوم های پدر دو مجموعه کروموزوم تشکیل می شود، در نتیجه سلول رویان به جای 46 کروموزوم، 69 کروموزوم دارد و بیشتر اوقات زمانی رخ می دهد که دو اسپرم، تخمک را بارور کرده باشد. باید گفت در هر دو حالت سلول رویان تشکیل شده، شانس زیادی برای زنده ماندن ندارد.
عوامل ایجاد کننده بارداری پوچ
دلایل بارداری پوچ به صورت بارز مشخص نیستند، اما پزشکان متخصص 3 دلیل اصلی را بر مبنای مطالعات خود تاثیرگذار بر بارداری پوچ می دانند که این موارد عبارتند از:
- ناهنجاری های کروموزوم 9
- تقسیم غیر عادی سلولی
- کیفیت ضعیف اسپرم و یا تخمک
همچنین افزایش سن مادران و استعداد ژنتیکی هم دلایل سقط جنین زودرس ناشی از بارداری پوچ است.
چنانچه چندین بار سقط جنین را تجربه کرده باشید، پزشک زنان ممکن است آزمایش های خاصی را برای درک علت اساسی تجویز می کند.
احتمال بارداری سالم بعد از بارداری پوچ
اگرچه احتمالا در مورد احتمال سقط جنین بعدی نگران هستید، اما کارشناسان باروری یک از دست دادن زود هنگام بارداری را نشانه ای از وجود مشکلی در شما یا همسرتان نمی دانند.
بیشتر پزشکان منتظر می‌مانند تا یک زن دو یا سه سقط متوالی داشته باشد تا آزمایش های خونی و ژنتیکی ویژه را برای یافتن اینکه چه مشکلی دارد درخواست کنند.
برخی از پزشکان توصیه می کنند پس از یک تخمک سوخته منتظر بمانید تا زمانی که پریود شوید، که احتمالا چهار تا شش هفته پس از سقط جنین یا برداشتن بافت اتفاق می افتد. باید از کنترل بارداری در حین صبر استفاده کنید، زیرا ممکن است دو هفته بعد از سقط جنین تخمک گذاری کنید.
یک مطالعه اسکاتلندی روی بیش از 30000 زن به این نتیجه رسید که زنانی که در عرض شش ماه پس از سقط جنین باردار می شوند، در واقع بهترین شانس برای داشتن یک بارداری سالم را دارند.
این زنان نسبت به زنانی که 6 تا 12 ماه پس از سقط خود باردار شدند، سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم کمتری داشتند.
با این حال، در حالی که ممکن است از نظر فیزیکی برای باردار شدن مجدد آماده باشید، ممکن است از نظر احساسی آمادگی نداشته باشید. هر زنی به روش خودش با غم از دست دادن بارداری زود هنگام کنار می‌آید و برخی از خانم ها متوجه می‌شوند که ماه ها طول می‌کشد تا آن ها به تلاش برای باردار شدن مجدد علاقه مند شوند.
علائم بارداری پوچ چیست؟
در دوران بارداری پوچ، علائم و نشانه های یک بارداری نرمال را تجربه می‌کنید. علائمی مثل حالت تهوع و حساسیت سینه، اما زمانی که جنین شروع به توقف رشد می‌کند و سطوح هورمون ها کاهش می‌یابد، علائم ناشی از آن هم فروکش می کند. ممکن است کرامپ های شکمی لکه بینی و یا خونریزی داشته باشید. با این وجود سونوگرافی تنها یک ساک خالی را نشان می دهد.
برخی مواقع علائم اولیه بارداری ادامه پیدا می‌کند و همه چیز نرمال به نظر می‌رسد. دلیل این اتفاق، سطوح گونادوتروپین کوریونیک انسانی (HCG) یا هورمون بارداری تولید شده توسط جفت، است که همچنان در حال افزایش است.
از آنجایی که در این دوره زن از بارداری خود بی‌خبر است، گاهی اوقات علائم بارداری پوچ مثل کرامپ ها، لکه بینی یا خونریزی با علائم قائدگی دردناک اشتباه گرفته می‌شود. در انتها بدن لایه های رحم را خارج می کند و شما ممکن است دوره های پریود سنگین تر از حالت معمول را تجربه کنید.
پیشنهاد می کنیم از مقاله علائم اولیه بارداری کدام است؟ از سایت ماماسلامت را مورد بازدید خود قرار دهید.
به طور کلی علائم بارداری پوچ به احتمال زیاد برخی از موارد زیر را نیز ممکن است تجربه کنید:
- تهوع
- تعویق عادت ماهانه
- سوزش سینه ها
بعد از ختم بارداری پوچ، ممکن است که شاهد علائم مشابه سقط جنین باشید. این علائم بارداری پوچ عبارتند از:
- خونریزی از واژن
- گرفتگی و کرمپ شکمی
- از بین رفتن سوزش سینه ها
ختم بارداری پوچ چند روز طول می کشد؟
برای تشخیص بارداری پوچ از سونوگرافی واژینال استفاده می شود. می توان از اوایل هفته هفتم استفاده کرد و کیسه حاملگی خالی (بدون جنین) را نشان می دهد. هیچ راه خوبی برای تمایز بین تخمک سوخته از بارداری طبیعی اما خیلی زود وجود ندارد.
معیارهای سختگیرانه ای وجود دارد که برای انجام این تشخیص باید در سونوگرافی رعایت شود. در بسیاری از موارد، سونوگرافی 1-2 هفته بعد برای تایید تشخیص ضروری است. سونوگرافی همچنین تایید می کند که شما حاملگی خارج رحمی ندارید، به این معنی که تخمک در خارج از رحم کاشته شده است.
آیا می توان از بارداری پوچ پیشگیری کرد؟
جلوگیری از بارداری پوچ امکان پذیر نیست اما به کمک بعضی از راه های پیشگیری از بارداری پوچ می توان ریسک بروز آن در بارداری های بعدی را کاهش داد:
- بعد از ختم بارداری پوچ به بدن و رحم فرصت ترمیم بدهید. بهتر است سه تا شش ماه صبر کنید و بعد برای بارداری اقدام کنید.
- ختم بارداری پوچ همیشه با ناراحتی های روحی همراه است. پس تا زمانی که آمادگی روحی و جسمی کامل پیدا نکرده اید، اقدام به بارداری نکنید.
- سعی کنید در معرض محیط های آلوده و سموم محیطی نباشید.
- در اوایل بارداری بعدی، حتما یک تست ژنتیکی قبل از لانه گزینی جنین انجام دهید.
- قبل از اقدام به بارداری مجدد به پزشک مراجعه کرده و کیفیت اسپرم و تخمک را آزمایش کنید.
- سبک زندگی تان را با خوردن غذاهای سالم، ورزش و دوری از استرس بهبود دهید. این کار کیفیت تخمک ها را بهبود می دهد.
- همچنین مصرف مکمل های دارای فولات و مکمل های پروژسترونی می تواند شانس بارداری تان را بیشتر کند.
خوب است که از مقاله مکمل های قبل از بارداری که باید مصرف کنیم از مجله اینترنتی ماماسلامت نیز بازدید نمایید.
درمان بارداری پوچ
اگر برای شما بارداری پوچ تشخیص داده شود، پس از بحث درباره گزینه های درمان با شما، پزشکتان در مسیر عمل تماس خواهد گرفت.
– گذراندن مدتی کوتاه برای بیرون آمدن طبیعی بافت و سقط خود به خود: در بعضی موارد به فرد زمان داده می شود تا سقط خودبه خود و بدون درمان دارویی یا کورتاژ اتفاق بیفتد. اغلب موارد بارداری پوچ و سایر سقط ها بعد از مدت کوتاهی رخ می دهد. در واقع به طور طبیعی بدن به سمت از ختم بارداری پوچ و غیر طبیعی خواهد رفت.
– درمان دارویی برای سقط که یک تا چند روز طول می کشد: این روش معمولا با خونریزی شدید، گرفتگی عضلات شکم، درد، تهوع و اسهال همراه است.
– عمل کورتاژ : که بلافاصله باعث ختم بارداری پوچ می شود، با برخی خطرها مانند خونریزی شدید، عفونت رحم، آسیب به رحم، ضعیف شدن رحم و زخم رحم همراه است.
چه کسانی بارداری پوچ را تجربه می کنند؟
موثرترین عامل شناخته شده در بروز بارداری پوچ، اختلالات سلول تخم همراه با ناهنجاری های کروموزومی است که ممکن است بر اثر بالا بودن سن مادر یا پدر به وجود آید.
البته معمولا بارداری پوچ ارتباط مستقیم با سن مادر ندارد، اما بالا بودن سن مادر ممکن است به علت افزایش احتمال وقوع مشکلات کروموزومی یا مشکلات تقسیم سلولی در سنین بالا در وقوع بارداری پوچ موثر باشد.
از سوی دیگر، این وضعیت ممکن است ناشی از کیفیت پایین اسپرم یا تخمک باشد یا ممکن است پس از تشکیل سلول تخم، اختلالاتی در تقسیم سلولی به وجود آید که باعث ایجاد بارداری پوچ شود.
جالب است بدانید کسانی که بارداری پوچ را تجربه می کنند بدنشان، اختلال در روند طبیعی بارداری را به طور خودکار تشخیص می دهد و بارداری را متوقف می کند.
در صورت وقوع بارداری پوچ، ابتدا همان علائم اولیه بارداری رخ می دهد، یعنی قاعدگی به تاخیر می افتد و تست حاملگی مثبت می شود. ولی معمولا در ادامه، دردهای شکمی و لکه بینی ایجاد شده و بارداری با وقوع خونریزی متوقف می شود.
برای مطالعه بیشتر از مقاله آیا لکه بینی در بارداری می تواند خطرناک باشد؟ از وبسایت ماماسلامت بازدید به عمل بیاورید.
تشخیص بارداری پوچ با سونوگرافی
ملاک های تشخیص بارداری پوچ یا بارداری بدون جنین از طریق سونوگرافی عبارتند از:
- عدم تشخیص جنین در کیسه بارداری (۲۰ میلی‌متر) توسط سونوگرافی ترانس شکمی.
- عدم تشخیص جنین در کیسه بارداری (۱۸ میلی‌متر) توسط سونوگرافی ترانس واژینال.
- عدم شناسایی کیسه زرده در کیسه بارداری (۱۳ میلی‌متر).
- نامنظم یا ناقص بودن طرح کلی کیسه.
- پایین بودن غیر طبیعی کیسه بارداری.
برای جلوگیری از بارداری پوچ چه بخوریم
سبزیجات، حبوبات/لوبیا و میوه: مصرف سبزیجات و میوه ها قبل و در طول بارداری سهم مهمی در نتایج سلامتی زنان و فرزندانشان دارد.
غلات:
غذاهای سبوس دار منبع ارزشمند آهن و روی و فیبر هستند.
گوشت و مرغ بدون چربی، ماهی، تخم مرغ، توفو، آجیل و دانه ها، و حبوبات:
گوشت قرمز بدون چربی و مرغ منابع خوبی از پروتئین، آهن و روی هستند. مصرف ماهی توسط مادر در دوران بارداری احتمالا دارای طیف وسیعی از مزایای سلامتی برای زنان و فرزندان آن ها است، اما ماهی باید جیوه کمی داشته باشد.
آجیل، دانه ها و حبوبات غذاهای مهمی برای افرادی هستند که الگوهای غذایی گیاهی یا وگان و وعده های غذایی بدون گوشت را انتخاب می کنند، زیرا می توانند منبع جایگزینی از مواد مغذی باشند. برای چندین ماده مغذی، از جمله آهن، کلسیم و ویتامین B 12، در صورت حذف غذاهای حیوانی، باید مراقب باشید که جایگزین های متنوعی نیز در نظر گرفته شود.
شیر، ماست و پنیر و یا جایگزین های آن ها:
شیر، ماست و پنیر یا جایگزین های آن ها منابع خوبی از کلسیم هستند.
آب:
زنان باردار برای حمایت از گردش خون جنین، مایع آمنیوتیک و حجم خون بیشتر به آب بیشتری نیاز دارند، نیاز به مایعات 750 تا 1000 میلی لیتر در روز بالاتر از میزان مصرف تخمینی روزانه 2.1 لیتر است.
غذاهای حاوی چربی اشباع شده، نمک افزوده، قندهای افزوده شده:
مصرف این غذاها باید به طور کلی و در دوران بارداری محدود شود. انرژی اضافی مورد نیاز بارداری باید از طریق وعده های غذایی اضافی از پنج گروه غذایی به جای غذاهای پر انرژی تامین شود.
الکل:
عدم مصرف الکل امن ترین گزینه در دوران بارداری است.
برای سلامتی خود مقاله تغذیه قبل از بارداری!بهترین رژیم غذایی قبل از بارداری از مجله ماماسلامت مورد مطالعه قرار دهید.