بواسیر در بارداری یکی از عوارض شایع و دردناک این دوران است. در این بیماری که در اثر فشار بارداری ایجاد شده، عروق خونی مقعد متورم شده و علائم ناراحت کننده بسیاری را به همراه دارد. بسیاری از مادران باردار به علت حس خجالت و شرم از بازگو کردن این مشکل ترس دارند، اما تنها با انجام چند توصیه و راهکار می توانید به سرعت مشکل خود را حل نمایید.
هموروئید یا بواسیر در بارداری چیست؟
بواسیر یا هموروئید در بارداری، شایع ترین عارضه مقعدی است و تقریبا نیمی از زنان، بواسیر در بارداری را با شدت ها و علائم مختلفی تجربه می کنند.
بواسیر در بارداری به تورم یا گشاد شدن دیواره سیاهرگ های کانال مقعد و یا خارج از آن اطلاق می شود. هموروئید ها شبکه ای از سیاهرگ ها هستند که در اثر اعمال فشار دیواره آن ها متورم و گشاد می شوند، به این بیماری بواسیر گفته می شود. سیاهرگ های متورم شده، شبیه به زائده های گوشتی از مقعد خارج می شوند.
هموروئید در بارداری به دلایل مختلفی از جمله یبوست ایجاد می‌شود. همچنین زایمان های سخت نیز چه به صورت طبیعی و چه سزارین ممکن است باعث ایجاد این بیماری شوند. بواسیر در بارداری مخصوصا در سه ماهه سوم ممکن است خود را بیشتر نشان دهد.
علت بواسیر در بارداری، بزرگ تر شدن جنین می‌باشد. با افزایش وزن جنین شاهد افزایش فشار به رحم و به دنبال آن افزایش فشار به رگ های خونی و عروق مقعد خواهیم بود، که به دنبال آن بواسیر در بارداری شدت می‌یابد.
اصلا جای نگرانی برای مادران باردار از نظر سلامتی جنینشان نباید به وجود بیاید زیرا این اختلال گذرا و موقتی است، علاوه بر این به جنین نیز ضرری وارد نمی‌کند.
انواع هوموروئید یا بواسیر در بارداری
بواسیر یا هموروئید در بارداری به طور کلی به دو گروه تقسیم می‌شود:
بواسیر داخلی
در ابتدای مقعد و رکتوم شکل می‌گیرد. به این ترتیب معمولا دیده نمی‌شود حتی پزشک نیز نمی‌تواند با معاینه از طریق دست آن را لمس کند. گاهی اوقات به علت فشار زیاد به ناحیه مقعد، ممکن است بواسیر داخلی از مقعد خارج شده و به بواسیر خارجی تبدیل شود.
بواسیر خارجی
این نوع بواسیر در قسمت ورودی مقعد شکل می‌گیرد و قابل رویت و لمس می‌باشد. از نظر ظاهری شبیه بالشتک یا کیسه‌های بسیار کوچک است. این دو نوع هموروئید یا بواسیر در بارداری ممکن است همزمان با هم دیده شوند.
علت به وجود آمدن هموروئید در بارداری
بواسیر در بارداری به خصوص در سه ماهه سوم شایع است.
وارد شدن فشار به مقعد مهمترین علت این بیماری است. از عواملی که باعث ایجاد فشار به این ناحیه از بدن می شوند، میتوانیم به این موارد اشاره کنیم:
افزایش وزن
افزایش وزن در بارداری به خصوص در ماه های آخر کاملا طبیعی است، اما این اضافه وزن و افزایش حجم رحم می تواند فشار بسیار زیادی را به ناحیه مقعدی وارد آورد. به همین جهت یکی از مهمترین علت های هموروئید اضافه وزن بدن است. به زنان باردار توصیه می شود تا حد ممکن افزایش وزن خود را کنترل کنند. پیشنهاد می کنیم مقاله اضافه وزن بارداری تا چه اندازه طبیعی و مجاز است در سایت ماماسلامت را حتما مطالعه نمایید.
بی تحرکی
زنان در این دوران مدت زیادی از روز را می نشینند و تحرک بسیار کمتری نسبت به قبل دارند. این عمل موجب می شود، حرکات روده کاهش یابد و باعث ایجاد یبوست شود. یبوست مزمن هم بی شک هموروئید را در پی خواهد داشت.
ترشح هورمون
تغییرات هورمونی در بارداری باعث می شود حجم بسیار زیادی از هورمون های مختلف به خصوص پروژسترون در بدن ترشح شود. ترشح هورمون ها می تواند عملکرد طبیعی روده را دچار اختلال کرده و باعث ایجاد یبوست و هموروئید شود. این هورمون ها باعث ورم کردن و شل شدن دیواره عروق می شود.
مصرف ویتامین ها و مکمل ها در دوران بارداری به خصوص آهن از دیگر عوامل ابتلا به یبوست است.
افزایش حجم خون در رگ ها
در دوران بارداری حجم خون در رگ ها به میزان قابل توجهی افزایش پیدا میکند. این مورد می تواند باعث وارد شدن فشار به دیواره رگ ها شود در نتیجه احتمال ابتلا به بواسیر چند برابر افزایش پیدا میکند.
بواسیر در بارداری را چگونه تشخیص می‌دهند؟
پزشک احتمالا می‌تواند بواسیر در بارداری را با بررسی ناحیه مقعد تشخیص دهد. در صورت احتمال وجود یکی دیگر از بیماری های گوارشی، ممکن است آزمایش های بیشتری نیاز باشد.
علائم بواسیر در بارداری
زنان در طول بارداری بیشتر مستعد ابتلا به هموروئید در بارداری هستند که با علائم بسیاری همراه است.
برخی از نشانه های بواسیر در بارداری شامل:
ناراحتی در ناحیه مقعد: درد شدید مقعدی و احساس ناخوشایندی که در ناحیه مقعد رخ می دهد از علائم بواسیر در بارداری می باشد و شدت درد به گونه ای است که فرد برای اولین بار در طول عمر خود آن را تجربه میکند.
خون ریزی: خون ریزی به رنگ قرمز روشن از مقعد یک شاخص قطعی وجود هموروئید یا بواسیر در بارداری است که در طول اجابت مزاج یا بلافاصله پس از آن رخ می‌دهد. خون با محتویات روده مخلوط نیست و بر روی سطح آن به صورت جداگانه قرار دارد. حجم خون ممکن است از چند قطره کوچک تا مقدار زیاد متفاوت باشد.
طولانی مدت بودن خونریزی مقعدی در زنان باردار ممکن است باعث کاهش هموگلوبین و ایجاد کم خونی و فقر آهن در مادر شود.
توصیه ما به شما مطالعه مقاله علت کم خونی در بارداری چیست؟ در وبسایت ماماسلامت می باشد.
درد: احساس درد از عوارض انواع خاصی از هموروئید و خصوصا بواسیر در بارداری است. ترک در مقعد یا التهاب طولانی مدت می‌تواند منجر به درد هر نوع بواسیری شود که در حین دفع مدفوع یا بعد از آن رخ می‌دهد.
خارش: خارش پوست ناحیه مقعد می‌تواند علامت التهاب کانال مقعد و کف لگن باشد که ممکن است منجر به التهاب و قرمزی پوست نیز شود. زنان مبتلا به بواسیر در بارداری با خاراندن ناحیه ملتهب با ناخن، خود را در معرض زخم و عفونت قرار می‌دهند.
بیرون زدگی: بیرون زدگی عروق هموروئیدی از درون مقعد یکی از دیگر علائم بواسیر در بارداری و خانم ها بوده که آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
راهکار های درمان بواسیر در بارداری چیست؟
بهترین کار برای جلوگیری از بواسیر در بارداری جلوگیری از یبوست از طریق نوشیدن آب کافی و مواد غذایی سرشار از فیبر و پیاده روی در بارداری به صورت روزانه است. در صورت ابتلا به یبوست نیز باید از زور زدن در هنگام دفع مدفوع اجتناب کرد.
ورزش «کگل» با افزایش گردش خون در ناحیه کف لگن به جلوگیری از هموروئید کمک میکند. همچنین اجتناب از نشستن طولانی مدت، دراز کشیدن و حتی خوابیدن به پهلوی چپ در طی روز به کاهش علایم آزاردهنده کمک میکند.
استفاده از یک کیسه یخ (با پوشش نرم) بر روی منطقه آسیب دیده طی چند بار در روز ممکن است به کاهش تورم و احساس ناراحتی کمک کند. نشستن در وان یا لگن آب گرم برای 10 تا 15 دقیقه چند بار در روز به کاهش درد و بهبود یبوست کمک میکند.
قبل از استفاده از هرگونه کرم موضعی یا شیاف برای کاهش علائم بواسیر در بارداری با پزشک خود مشورت کنید. به ندرت بعد از زایمان نیاز به عمل جراحی برای رفع مشکل بواسیر وجود دارد.
شیاف آنتی هموروئید در بارداری
یکی از روش های دارویی که به کاهش سریع علائم هموروئید در بارداری کمک می کند، مصرف شیاف آنتی هموروئید است. این دارو دارای خواص قابض، ضد التهاب، بی حس کننده موضعی و …بوده و می تواند به سرعت علائم بواسیر در بارداری مانند درد، سوزش، خارش، تورم و … را بهبود بخشد و دارویی موثر برای هموروئید در بارداری به شمار می رود.
در کنار رفع علائم هموروئید می توان از شیاف آنتی هموروئید برای درمان سایر اختلالات مجرای مقعد همانند التهاب راســت روده، شقاق همراه با فیستول و آزردگی و خارش اطراف مقعد استفاده نمود.
البته باید خاطرنشان کرد که شیاف آنتی هموروئید در بارداری معمولا به صورت موقت علائم بواسیر را کاهش می‌دهد و درمان قطعی هورویئد در بارداری به شمار نمی‌رود.
موارد منع مصرف شیاف آنتی هموروئید در بارداری
استفاده از این دارو در دوران بارداری باید زیر نظر پزشک و با تشخیص او باشد. در صورتی که دچار مشکلاتی مانند دیابت، پرکاری تیروئید، فشار خون بالا، مشکلات قلبی و ادرار هستید، قبل از مصرف دارو پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است شما را از مصرف آن منع نماید.
برای اطلاعات بیشتر شما، مطالعه مقاله دیابت بارداری و نحوه تشخیص آن از سایت ماماسلامت را به شما پیشنهاد می کنیم.
زمان و نحوه مصرف شیاف آنتی هموروئید در بارداری
بهترین زمان مصرف شیاف آنتی هموروئید پس از هر اجابت مزاج است که روده ها خالی باشد. مقدار مصرف این دارو معمولا یک عدد صبح و یک عدد شب است، البته ممکن است بسته به نیاز بر حسب دستور پزشک تعداد شیاف ها تغییر کند، باید برای استفاده از این دارو مطابق نظر پزشک عمل نمایید.
قبل از مصرف دارو مقعد را با آب ولرم شسته و خشک کنید.
اگر مصرف یک دوره از دارو را فراموش کردید، در صورتی که به دوره بعدی مصرف نزدیک هستید، نیازی به استفاده مجدد از دارو نیست.
درمان خانگی بواسیر در بارداری
مهمترین راهکارهای خانگی که برای درمان بواسیر در بارداری پیشنهاد می شود، به این شرح است :
مصرف فیبر : یکی از راهکارهای اصلی برای درمان بواسیر در خانه افزایش مصرف فیبر و خوراکی های سالم مانند سبزیجات و میوه ها است. مصرف فیبر با درمان سریع یبوست در ارتباط است. همچنین مصرف فیبر به منظم به پیشگیری از بواسیر در بارداری نیز کمک می کند.
آب کافی : اگر مادر باردار به اندازه کافی آب و مایعات در طول روز دریافت نماید، مشکل یبوست و هموروئید خود را رفع خواهد نمود. همچنین مصرف کافی آب در پیشگیری از هموروئید در بارداری نیز موثر است.
ملین ها : در صورتی که با مصرف آب و فیبر یبوست درمان نشود، می توانید با مشورت پزشک از برای درمان هموروئید در بارداری ملین های طبیعی استفاده نمایید.
کمپرس یخ : استفاده از کمپرس سرد بر روی مقعد می تواند درد بواسیر در بارداری را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
کیسه آب گرم : قرار داد کیسه آب گرم بر روی مقعد با افزایش گردش خون در این ناحیه به بهبود سریع تر هموروئید در بارداری کمک می نماید.
رعایت بهداشت مقعد : رعایت بهداشت و پاکیزه نگه داشتن مقعد در جلوگیری از آلوده شدن و التهاب آن موثر است. استفاده از دستمال های مرطوب و یا دستمال توالت های زبر و خشن ممنوع است.
فعالیت : بهتر است تا بهبودی کامل فعالیت های خود را افزایش دهید و حداقل روزانه ۳۰ دقیقه پیاده روی نمایید. همچنین از نشستن های طولانی مدت نیز پرهیز نمایید زیرا باعث تشدید هموروئید در بارداری می شود.
بالش های دوناتی شکل : استفاده از این بالش ها هنگام نشستن با کاهش فشار وارده به مقعد به درمان بواسیر در بارداری و نیز جلوگیری از عود مجدد آن کمک می نماید.