کیست تخمدان در بارداری را می توان یکی از دغدغه ها و نگرانی های بانوان قبل و طول بارداری دانست. انواعی از توده ها و کیست های تخمدان در دوران بارداری ممکن است دیده شوند. کیست تخمدان در بارداری معمولا خوش خیم هستند اما مواردی از بدخیمی هم بندرت بوجود می آید. گاهی کیست و یا توده از قبل بارداری وجود داشته و گاهی برای اولین بار در این دوران ایجاد می شوند.
کیست تخمدان چیست؟
کیست های تخمدان، کیسه هایی هستند که معمولا با مایع پر شده اند و درون تخمدان ها یا روی آن ها تشکیل می‌شوند. تخمدان ها اندام هایی به اندازه بادام که در دو طرف رحم قرار گرفته اند.
در هر سیکل قاعدگی یکی از تخمک های موجود در تخمدان ها رشد می‌کند و بالغ می‌شود سپس به درون لوله های فالوپ رها می‌شود. در بعضی مواقع کیست تخمدان می‌تواند مانع از رها سازی تخمک یا بی نظمی در زمان رها سازی آن شود. در چنین شرایطی ممکن است باروری را تحت تاثیر قرار دهند.
بسیاری از زنان در طول زندگی خود به کیست تخمدان دچار می‌شوند. اغلب کیست های تخمدان کم خطر هستند یا ممکن است هیچ مشکلی ایجاد نکنند. بعضی از زنان هرگز متوجه کیست تخمدان خود نمی‌شوند، چرا که در بسیاری از موارد کیست تخمدان خود به خود پس از مدتی بر طرف می‌شود.
چه عواملی باعث ایجاد کیست تخمدان می شود؟
- سابقه داشتن کیست های تخمدانی
- چرخه نا منظم عادت ماهانه
- افزایش وزن و چاقی مزمن در زنان
- قاعدگی زود رس در دختران زیر 11 سال
- کم کاری تیروئید
- مصرف قرص های درمانی سرطان پستان
- مصرف قرص های جلوگیری از بارداری در خانم های جوان
کیست تخمدان در بارداری چیست؟
کیست تخمدان در بارداری عارضه ناخوشایندی است، که بعضی از زنان باردار با آن مواجه می شوند.
نوع دیگری از کیست ها هستند که خانم ها مبتلا باید در جهت درمان آن در اسرع وقت اقدام کنند. این امر با معاینه و بررسی پزشک زنان میسر می شود که تشخیص نوع تمامی کیست ها باید توسط پزشک زنان انجام شود و اینکه چه نوع کیستی به چه درمانی نیاز دارد را پزشک مشخص می کنند.
علت کیست تخمدان در بارداری چیست؟
کیست تخمدان در طول چرخه قاعدگی ایجاد می شود و می تواند در طول بارداری باقی بماند. کیست تخمدان در بارداری می تواند در اثر هر یک از عوامل زیر ایجاد شود:
-پس از رها شدن تخمک از فولیکول، به جای انقباض در جسم زرد، خود را می‌بندد و مایع در داخل آن تجمع می‌یابد. این منجر به ایجاد کیست تخمدان در بارداری می شود. این کیست ها عمدتا در هفته چهارده تا شانزدهم بارداری کاهش یافته و از بین می روند، بدون اینکه خطری برای مادر داشته باشند.
-حاملگی خارج از رحم، وضعیتی که در آن تخمک به قسمت خارجی رحم می‌چسبد، همچنین می‌تواند منجر به تشکیل کیست تخمدان در بارداری شود.
کاپ قاعدگی با برند رسمی لیوا در سایت فروشگاهی ماماسلامت
شایع ترین کیست تخمدان در بارداری
شایع ترین کیست تخمدان در بارداری، از نوع کیست های جسم زرد هستند. کیست جسم زرد تخمدان در اثر واکنش بیش از حد تخمدان به هورمون حاملگی ( HCG ) بوجود می آیند.
این کیست ها از نوع ساده و معمولا بدون علامت بوده و در اکثر موارد در سایز کمتر از 6 سانت در اوایل بارداری دیده می شوند.
گاهی ممکن است کیست های جسم زرد بسیار بزرگ شوند. در این موارد کیست ها معمولا دو طرفه هستند. کیست های جسم زرد بزرگ معمولا در حاملگی دوقلویی و چند قلویی، پرکاری تیروئید، سطح بالای هورمون HCG، در اثر سندرم OHSS ( در مصرف داروهای محرک تخمدان و درمان های کمک باروری ) و در مواردی که سایز جفت بزرگ است دیده می شوند.
کیست تخمدان در بارداری و علائم آن
انواع مختلفی از کیست تخمدان در بارداری دیده می‌شوند که معمولا خوش خیم هستند اما ممکن است در مواقعی به ندرت، بدخیم باشند. این کیست ها شامل کیست های فولیکولی و کیست های جسم زرد هستند. در برخی موارد کیست از قبل از بارداری وجود داشته و در برخی مواقع کیست برای اولین بار در دوران بارداری بوجود می‌آید. بسیار مهم است که با علائم کیست تخمدان در بارداری آشنا باشید و به محض مشاهده هر کدام از این علائم در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- درد و سنگینی در شکم و لگن
- نفخ شکم در بارداری
- عادت ماهانه نامنظم
- حالت تهوع بارداری و استفراغ
- ضعف، بی‌حالی و سرگیجه
- تب و رنگ پریدگی
- خونریزی داخلی که سبب بی‌حالی و ضعف شود
آیا کیست تخمدان در بارداری خطرناک است؟
کیست تخمدان در بارداری معمولا هیچ مشکلی ایجاد نمی کند، اگر چه اگر کیست به رشد خود ادامه دهد ممکن است پاره شود یا بپیچد یا باعث پیچ خوردن تخمدان شود. یک کیست در حال رشد می تواند مشکلاتی را در حین زایمان ایجاد کند، به خصوص اگر توده بزرگی باشد که شکم یا لگن را مسدود می کند.
پزشک شما به طور منظم از طریق سونوگرافی در بارداری وضعیت تخمدان ها و کیست شما را بررسی کند و مطمئن شود که رشد نمی کند یا مشکلی برای شما ایجاد نمی کند. اگر سونوگرافی برای مشاهده کیستی که مشکل ایجاد می کند کافی نیست، ممکن است MRI انجام دهد.
آیا با وجود کیست تخمدان امکان بارداری وجود دارد؟
کیست های تخمدان انواع مختلفی دارند. بعضی از این کیست ها هیچ اثری بر بارداری نمی گذارند و موجب ناباروری نمی‌شوند. کیست های عملکردی یا فانکشنال، کیست (سیست) آدنوما و کیست های درموئید از این دسته اند.
با این حال بعضی از انواع کیست تخمدان می‌توانند بر بارداری اثر بگذارند:
کیست های ناشی از اندومتریوز
اندومتریوز یک بیماری نسبتا شایع است که در آن بافت هایی که شبیه بافت آستری رحم هستند دچار رشد غیر عادی می شوند. بافت اضافی ممکن است به سمت قسمت بیرونی رحم مانند روی تخمدان ها یا لوله های فالوپ رشد کند.
اندومتریوز الزاما موجب ناباروری نمی‌شود، اما می‌تواند احتمال بارداری را کاهش دهد. ۳۰ تا ۴۰ درصد از زنان مبتلا به اندومتریوز ممکن است با ناباروری دست و پنجه نرم کنند.
کیست های ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان اغلب با مجموعه ای از کیست های ریز درون تخمدان شناخته می‌شود. سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از اصلی ترین دلایل ناباروری در زنان است.
در بدن زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، هورمون های لازم برای بلوغ کامل تخمک به اندازه کافی ساخته نمی شوند، در نتیجه فولیکول ها رشد می‌کنند و مایع می‌سازند، اما تخمک ها آزاد نمی شوند. یعنی اینکه تخمک گذاری اتفاق نمی‌افتد و فولیکول‌ها غیر فعال می‌مانند. طبیعی است که با آزاد نشدن تخمک، امکان لقاح آن با اسپرم و شروع بارداری وجود ندارد.
آیا کیست تخمدان در بارداری باعث سقط جنین می‌شود؟
کیست تخمدان در بارداری معمولا هیچ مشکلی برای شما بوجود نمی‌آورند. اما باید بدانید که میزان خطر کیست به نوع، اندازه، محل، سن، علائم و رفتار آن بستگی دارد. برای مثال کیست های شکلاتی و سندروم تخمدان پلی کیستیک از نوع کیست های خطرناک برای فرد در دوران بارداری به شمار می‌آیند.
این دو نوع کیست علاوه بر آنکه امکان ناباروری را زیاد می‌کنند، سندروم تخمدان پلی کیستیک می‌توان منجر به دیابت بارداری، فشار خون، سقط جنین در ماه اول و یا زایمان زودرس شود.
می‌توان با استفاده از روش های نوین درمانی سلامت جنین و مادر را کنترل و حفظ کرد. کیست تخمدان در بارداری بی خطر بوده و هیچ جای نگرانی نیست، اما بهتر است در صورت داشتن هرگونه کیست قبل از اقدام به بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
کیست تخمدان در بارداری چگونه تشخیص داده می شود؟
کیست تخمدان در بارداری را می توان از طریق آزمایشات و معاینات پزشکی مختلف تشخیص داد:
سونوگرافی: سونوگرافی اندواژینال یا ترانس واژینال برای مشاهده هرگونه ناهنجاری در اندام های تناسلی انجام می شود. در این روش از دستگاهی به نام مبدل استفاده می شود که امواج صوتی تولید می کند. مبدل در واژن قرار می گیرد و امواج صوتی به مکان یابی و تجسم کیست تخمدان در بارداری کمک می کند.
آزمایش خون:OB-GYN شما همچنین ممکن است آزمایش خون را برای تشخیص سطح CA 125 انجام دهد. آزمایش CA 125، علاوه بر سونوگرافی، برای تعیین اینکه آیا خطر سرطانی شدن کیست تخمدان وجود دارد یا خیر، انجام می شود. CA 125 پروتئینی در بدن است که به عنوان نشانگر تومور عمل می کند. افزایش سطح تومور مارکر می تواند نشان دهنده سرطان تخمدان، به ویژه در زنان یائسه باشد.
آیا می‌توان با وجود کیست تخمدان زایمان کرد؟
پاره شدن کیست تخمدان در حین زایمان، پس از زایمان و جراحی نیز وجود دارد. اما در مواردی که زایمان از طریق سزارین انجام شود، کیست برداشته می‌شود.
راه های درمان کیست تخمدان در بارداری
معمولا کیست تخمدان در بارداری بی خطر بوده و نیاز به درمان ندارند و خود به خود از بین می‌روند. اما در صورتی که اندازه آن ها بیش از 5 سانتی‌متر باشد و تا ماه چهارم بارداری از بین نروند و همچنین در طی دوران بارداری شروع به رشد کنند و برای شما درد و علائم حادتری به همراه داشته باشد، پزشک متخصص پس از پیگیری های لازم و بررسی کیست از طریق سونوگرافی و MRI عمل جراحی را برای شما توصیه می‌کند.
در مواردی که کیست منجر به عوارضی نظیر پارگی کیست یا پیچ خوردگی تخمدان شود ممکن است پزشک یکی از درمان های زیر را تجویز کند:
استراحت
گاهی اوقات تنها تجویز داروهای مسکن برای کنترل درد و استراحت تا زمان بهبودی کیست لازم است. در واقع، اکثر پزشکان ترجیح می‌دهند کیست تخمدان در بارداری را فقط تحت نظر داشته باشند و اقدام های درمانی انجام ندهند.
عمل جراحی
اگر جراحی کیست تخمدان در بارداری ضروری باشد، پزشک در صورت امکان، جراحی را به روش لاپاراسکوپی (جراحی از طریق برش‌های ریز) انجام می‌دهد. البته در مواقعی که کیست تخمدان در بارداری بزرگ باشد، ممکن است جراحی با استفاده از لاپاراسکوپ امکان پذیر نباشد.
پس از انجام عمل جراحی، مادر باید تحت مراقبت ویژه و زیر نظر پزشک متخصص قرار بگیرد تا از بارداری او حمایت شود و از خطر سقط جنین و پیشگیری از زایمان زودرس شود.
در بعضی موارد نیز ممکن است کیست تخمدان در بارداری پاره شود. معمولا پاره شدن کیست تخمدان، حتی در دوران بارداری، دلیلی برای نگرانی نیست. در این شرایط مایع کیست از بین می‌رود و کیست پاره شده خود به خود بهبود می‌یابد.
درمان کیست تخمدان با دارو
بیشتر انواع کیست تخمدان در بارداری خوش خیم بوده و نیاز به دارو و درمان ندارند. اما در صورت داشتن درد پزشک مسکن برای شما تجویز می‌کند. همچنین ممکن است برای جلوگیری از عفونت پس از عمل برداشتن کیست مجبور به مصرف برخی از داروها باشید.
در صورتی که کیست تخمدان در بارداری شما پاره شود، به احتمال زیاد نیاز به داروهای مسکن خواهید داشت. به مرور زمان بدن شما کیست پاره شده را جذب کرده اما بهتر است استراحت کنید و در صورت داشتن علائم عفونت حتما به پزشک مراجعه کنید.
در بیشتر مواقع کیست تخمدان در بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند، با این حال اگر به این عارضه مبتلا هستید ، بهتر است با یک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا در صورت نیاز کیست را تحت نظر بگیرد. پزشک با تحت نظر گرفتن کیست تخمدان در بارداری می‌تواند متوجه خطرات احتمالی شده و جلوی بروز مشکل را بگیرد.
ایا کسانی که کیست دارن احتمال داره باردار بشن؟
بله ولی احتمالش خیلی کمه