تغییرات بدن مادر و کودک در سه ماه دوم بارداری

به سه ماه دوم بارداری خوش آمدید! گروه ماما سلامت توضیحاتی درباره سه ماه دوم بارداری در این مقاله برای شما گرد آورده است. این مرحله دوم بارداری 14 هفته طول می کشد، از هفته 14 تا 27 (یا ابتدای ماه چهارم تا پایان ماه ششم). ممکن است احساس بهتری داشته باشید و باردار به نظر برسید. اما مراقب علائم جدید مانند سوزش سر دل و کمر درد باشید.

برای بسیاری از مادران، این دوره زمانی است که بارداری سرگرم کننده‌تر می‌شود. شما می‌توانید جنسیت کودک خود را (در صورت تمایل) بدانید، اعضای بدن کوچک کودک خود را در سونوگرافی ببینید و حرکت کودک خود را احساس کنید. سطوح هورمونی در بدن شما تثبیت شده است، و ممکن است بیشتر شبیه خود معمول خود شوید (یا حتی بهتر از حد معمول). اگر انرژی شما برگشته است، با خرید لباس بارداری، خرید برای کودک خود از آن نهایت استفاده را ببرید.

بهتر است در طول سه ماه دوم بارداری، معمولاً هر چهار هفته یک بار به پزشک یا ماما مراجعه کنید. مگر اینکه شرایط یا عوارضی داشته باشید که نیاز به معاینات مکرر داشته باشد. در ویزیت‌های سه ماه دوم بارداری، آزمایش‌های غربالگری برای بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی، نقایص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا و سایر مسائل به شما پیشنهاد می‌شود. همچنین آزمایش‌های خونی مانند آزمایش غربالگری گلوکز برای بررسی دیابت بارداری انجام خواهید داد.

سه ماه دوم بارداری چه زمانی را شامل می‌شود؟

بارداری به طور معمول حدود 40 هفته طول می‌کشد. این به سه دوره زمانی تقسیم می‌شود: سه ماهه اول، دوم و سوم. هر دوره  سه ماهه تقریبا 14 هفته است. هنگامی که وارد سه ماهه دوم می‌شوید، حدوداً در هفته  14ام بارداری خود هستید. این سه ماه میانی از هفته 14 تا پایان هفته 27 ادامه خواهد داشت.

در طول سه ماه دوم بارداری، هم از لحاظ ظاهری و هم احساسی، احساس بارداری بیشتری خواهید داشت. برای بسیاری از افراد، این دوره بهترین بخش بارداری است. برای اکثر مادران باردار، هر گونه اضطرابی که در سه ماهه اول داشته‌اند رفته رفته در این مرحله شروع به کاهش می‌کند.

شما در پایان این سه ماه، شروع به حس کردن حرکت جنین خود خواهید کرد. همچنین به باردار بودن عادت می‌کنید و از آن بیشتر لذت می‌برید. البته، مهم است که به یاد داشته باشید که بارداری برای هر کسی متفاوت است. برخی از افراد هرگز علائم ناراحت کننده مانند حالت تهوع صبحگاهی را در سه ماهه اول خود تجربه نمی‌کنند. و برای برخی دیگر ممکن است در سه ماه دوم بارداری همچنان حالت تهوع ادامه پیدا کند.

مطالعه مقاله درباره حرکات جنین در بارداری بیشتر بدانید! در وبلاگ ماماسلامت را حتما مورد بازدید خود قرار دهید.

رشد کودک من در سه ماه دوم بارداری چگونه است؟

جنین شما در سه ماه دوم بارداری تغییرات زیادی را تجربه خواهد کرد. در طول این سه ماهه، جنین شما با گذشت زمان بیشتر و بیشتر شبیه یک کودک به نظر می‌رسد. اجزای صورت جنین در جای خود قرار می‌گیرد، و انگشتان دست و پا به خوبی مشخص می‌شوند. با شروع ماه چهارم بارداری، جنین شما حتی پلک، ابرو، مژه، ناخن و مو خواهد داشت.

همچنین کودک شما در این دوره می‌تواند و قادر است به دست و پای خود کشش بدهد، حالت چهره‌ی خود را تغییر دهد و حتی انگشت شست خود را بمکد. شما به زودی قادر خواهید بود، اغلب در حدود 20 هفته، جنسیت جنین خود را در سونوگرافی تعیین کنید.

در این مرحله، ممکن است شروع به احساس کردن حرکت جنین خود کنید. این حرکت اغلب به عنوان احساس لرزش و یا شبیه به احساس داشتن پروانه در شکم توصیف می‌شود. جنین در طول سه ماه دوم بارداری شما شروع به حرکت می‌کند و یا به شما تلنگر می‌زند. اگر این اولین بارداری شما نیست، ممکن است رودتر متوجه حرکت جنین خود شوید.

هفته های آخر سه ماه دوم بارداری، جنین شما حتی می تواند صدای شما را بشنود. اگر با شکم در حال رشد خود صحبت کنید، ممکن است در پاسخ متوجه حرکت کودک خود شوید. اگر کودک شما در پایان سه ماهه دوم بارداری (نوزاد نارس) متولد شده باشد، احتمالاً با مراقبت‌های ویژه زنده می‌ماند.

برای اطلاعات بیشتر مطالعه مقاله روند رشد جنین در هر ماه از بارداری در دانشنامه ماماسلامت را از دست ندهید.

تغییرات بدن در سه ماه دوم بارداری

سه ماه دوم بارداری، از هفته 14 تا هفته 27، اغلب به عنوان بهترین بخش بارداری در نظر گرفته می‌شود. تهوع صبحگاهی و احساس خستگی در دوران بارداری خصوصا سه ماهه اول برای بسیاری از افراد در این مرحله از بین می‌رود. جنین شما (کودک متولد نشده) نیز در این سه ماهه به رشد خود ادامه می‌ده، وزن اضافه می‌کند و ویژگی‌های یک نوزاد تازه متولد شده را به خود می‌گیرد. شما در سه ماه دوم بارداری سونوگرافی انجام خواهید داد تا مطمئن شوید جنین شما همان طور که باید رشد می‌کند و همچنین اگر مایل بودید می‌توانید جنسیت کودک خود را در این بفهمید.

پیشنهاد ما به شما برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه مقاله تعیین جنسیت جنین چیست؟ چگونه در جنسیت جنین تأثیر بگذاریم؟ در وبسایت ماماسلامت می‌باشد.

این تنها جنین شما نیست که در سه ماه دوم بارداری در حال رشد و تغییر است. شما نیز در این مدت تغییرات زیادی را در بدن خود مشاهده خواهید کرد. رحم شما، جایی که جنین شما در دوران بارداری رشد می‌کند، همچنان به انبسط و کشش پیدا کردن ادامه می‌دهد. با بزرگتر شدن جنین، این اندام در طول بارداری منبسط خواهد شد. بعد از بارداری، رحم شما به اندازه قبل از بارداری خود باز می‌گردد (گلابی وارونه را تصویر کنید).

با این حال، رحم شما تنها چیزی نیست که در سه ماه دوم بارداری رشد می‌کند. شما شروع به افزایش وزن خواهید کرد و بزرگ شدن شکم شما شروع می‌شود. اگر بزرگ شدن شکم شما همچون دیگر مادران باردار آغاز نشد، نگران نباشید این مسئله به زمان نیاز دارد.  افراد با هم متفاوت هستند و هیچ دو بدنی در دوران بارداری دقیقا شبیه هم نیستند.

همچنین ممکن است در طول این دوره از بارداری به وجود آمدن چند علامت جدید از بارداری را در بدن خود احساس کنید، از جمله:

• افزایش اشتها
• احساس بدن درد
• مقداری تورم در دست‌ها، پاها و مچ پا
• به وجود آمدن ترک‌های پوستی

 آزمایش‌های مهم در این دوره از بارداری کدام است؟

پزشک آزمایش‌های مختلفی را برای بررسی سلامت شما و همچنین جنین در حال رشد شما تجویز می‌کند. در طول سه ماهه دوم بارداری، معمولاً برای چند مورد مختلف، از جمله فاکتور Rh خون و وضعیت دیابت بارداری، آزمایش می‌شوید. در سه ماهه دوم بارداری سونوگرافی نیز  انجام خواهید داد. این سونوگرافی احتمالاً بیشتر برای اطلاع پیدا کردن از جنسیت نوزاد به والدین جدید شناخته شده است، اما دلیل اصلی و مهم تر آن بررسی آناتومی جنین است.

یکی از مواردی که پزشک شما در طول سه ماه دوم بارداری شما آن را آزمایش می‌کند فاکتور Rh خون شما است . فاکتور خون  Rh یک پروتئین آنتی ژن است که در گلبول‌های قرمز خون اکثر افراد یافت می‌شود. اگر پروتئین نداشته باشید Rh خون شما منفی است. در هفته بیست و هشتم بارداری به شما ایمونوگلوبولین Rh به نام آمپول رگام تزریق می‌شود تا از ایجاد آنتی بادی‌هایی که می‌توانند برای جنین شما مضر باشند جلوگیری شود. همچنین اگر جنین شما خون Rh+ (مثبت) داشته باشد، پس از زایمان به شما تزریق Rhogamداده می‌شود.

اگر Rh منفی دارید، همچنان ممکن است این تزریق را دریافت کنید اگر:

• یک روش تهاجمی (مانند آمنیوسنتز) انجام داده‌اید.
• آسیب و صدمه‌ی (ترومای) شکمی تجربه کرده‌اید.
• در این دوران خونریزی قابل توجهی داشته‌اید.
• نیاز به چرخاندن نوزاد در داخل رحم (به دلیل ظاهر بریچ).

علاوه بر موارد ذکر شده، پزشک معالج شما آزمایشی به نام آزمایش غربالگری گلوکز خوراکی را در این دوره درخواست می‌دهد. که این آزمایش معمولاً در پایان سه ماه دوم بارداری انجام می‌شود (اغلب بین هفته‌های 24 تا 28). هدف از آزمایش غربالگری گلوکز این است که ببینید آیا در حال ابتلا به دیابت بارداری هستید یا خیر.

در طول آزمایش، یک نوشیدنی شربت مانند به شما داده می‌شود. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی که این آزمایش را انجام می‌دهد به شما زمان مشخصی برای نوشیدن کل بطری می‌دهد، سپس از شما خواسته می‌شود یک ساعت در همان حوالی منتظر بمانید. بعد از اتمام ساعت، خون شما را می‌گیرند.

مطالعه مقاله آمپول روگام چیست؟ در چه مواردی باید تزریق شود در مجله اینترنتی ماماسلامت نیز مورد بازدید خود قرار دهید.

بهتر است در سه ماه دوم بارداری برای چه چیزی آماده شوم و یا برنامه ریزی کنم؟

 مسائل زیادی وجود دارد که در دوره سه ماه دوم بارداری می‌توانید در مورد آن اطلاعات کسب کنید. به عنوان مثال، در مورد نوع زایمانی که امیدوارید داشته باشید با پزشک خود صحبت کنید و در مورد روش‌های مختلف تولد فرزند خود اطلاعات کسب کنید.

شما می‌توانید نوزاد خود را از طریق زایمان طبیعی به دنیا بیاورید (این نوع زایمان می‌تواند با استفاده از دارو برای کاهش درد شما باشد و یا بدون مصرف دارو ). همچنین ممکن است برای زایمان طبیعی به ابزارهایی مانند فورسپس نیاز داشته باشید. ممکن است به دلایلی به تشخیص پزشک کودک شما از طریق زایمان سزارین متولد شود.

شما می‌توانید در مورد انواع زایمان، خودتان تحقیق کنید و یا از طریق آموزش‌های کلاس زایمان اطلاعات بیشتری کسب کنید. اکنون زمانی است که شما می‌توانید در کلاس‌های آموزشی در مورد تولد، شیردهی و پرورش و مراقبت از نوزاد خود شرکت کنید.

شرکت در این کلاس‌ها به میزان زیادی به شما کمک می‌کند تا برای نقش جدید خود به عنوان مادر آماده شوید. می‌توانید از ماما و یا پزشک خود برای اطلاعات بیشتر در مورد کلاس‌ها و گروه‌هایی که می‌توانید در این مرحله در آن شرکت کنید، کمک و راهنمایی بخواهید.

خطرات سه ماهه دوم بارداری؛ علائم خطرات در سه ماه دوم حاملگی

سه ماهه دوم بارداری برای خیلی از خانم‌ها دوره راحت حاملگی محسوب می‌شود. زیرا خطر سقط از بین رفته و وزن جنین آن‌قدری زیاد نیست که آزار‌دهنده باشد. پس عملاً فاز دوم بارداری بهترین زمان آماده‌شدن برای استقبال از کودک دلبندتان است. البته زایمان زود‌رس مشکلی است که در این ماه رخ می‌دهد. بروز علائمی مانند ورم دست و پا، خونریزی واژینال، درد شکم و درد حین ادرار یا بیشتر از ۵ انقباض در ساعت خطرناک است و در‌صورت بروز هر یک از این علائم باید به پزشک مراجعه شود.

بایدها و نبایدهای سه ماه دوم بارداری

در اینجا به نکاتی اشاره شده است که باید در طول ماه سه دوم بارداری به خاطر داشته باشید:

• بیشتر استراحت کنید؛ زیرا هم برای شما و هم برای کودک بسیار مهم است.
• آب زیادی بنوشید تا بخش‌های مختلف بدنتان به خوبی آبرسانی شود.
• مصرف مکمل‌های فولیک اسید و ویتامین را طبق دستور پزشک متخصص زنان شروع کنید. آن‌ها برای رشد کودک شما ضروری هستند و از نقایص مادرزادی پیشگیری می‌کنند.
• از یک رژیم غذایی سالم مطابق دستور پزشک یا متخصص تغذیه خود، پیروی کنید. رژیم غذایی سالم و متعادل علاوه بر حفظ سلامتی شما و جنین، بعد از بارداری به کاهش سریع اضافه وزن بارداری شما کمک می‌کند.
• میوه و سبزیجات را به طور کامل بشویید و در صورت لزوم پوست آن‌ها را بگیرید تا از مصرف تصادفی سموم دفع آفات پیشگیری کنید.
• وعده‌های غذایی کوچک و در دفعات بیشتر استفاده کنید. این کار به هضم بهتر و سریع‌تر غذا کمک می‌کند. در این شرایط هم کودکتان بهتر تغذیه می‌شود و هم خودتان دچار مشکلات گوارشی بارداری نظیر سوزش سر دل و تهوع بارداری نمی‌شوید.
• از آنجایی که سینه‌های شما به تدریج سنگین‌تر می‌شوند، برای پیشگیری از افتادگی سینه‌ها از سینه‌بندهای محافظتی استفاده کنید.
• هر روز حداقل 20 دقیقه پیاده‌روی کنید و خود را فعال نگه دارید.
• سیگار را ترک کنید و از مصرف الکل خودداری کنید.
• شکم خود را خالی نگذارید؛ زیرا باعث تشکیل گاز شکم می‌شود و حالت تهوع ایجاد می‌کند.
• از خوردن غذاهای چرب و فاقد ارزش غذایی خودداری کنید؛ زیرا باعث افزایش وزن ناخواسته می‌شود و می‌تواند برای شما و جنین مضر باشد.
• مصرف کافئین را کاهش دهید؛ زیرا باعث سوزش سر دل، بی‌خوابی و اضطراب می‌شود.
• بدون مشورت با پزشک خود هیچگونه مسکن یا آنتی بیوتیک مصرف نکنید.
• سعی کنید استرس را از خود دور کنید. می‌توانید در کلاس‌های یوگا یا مدیتیشن ثبت نام کنید.
• از لباس‌های تنگ که فضای تنفس را در بدن محدود می‌کند، استفاده نکنید.
• از سفر در مسافت‌های طولانی خودداری کنید، زیرا فشار غیرضروری به بدن وارد می‌شود.
• از حمام داغ و سونا خودداری کنید؛ زیرا درجه حرارت بالا بر رشد جنین تأثیر منفی می‌گذارد.
• اجسام سنگین بلند نکنید و زیاد خم نشوید؛ زیرا این شرایط به کودک در حال رشد فشار می‌آورد.

چه زمانی باید در این دوران با پزشک خود تماس بگیرم؟

شما بهتر از هر کس دیگری بدن خود را می‌شناسید. اگر زمانی احساس کردید که چیزی اشتباه است، هیچ اشکالی ندارد که با پزشک معالج خود تماس بگیرید. همچنین اگر موارد زیر را دارید، ایده خوبی است که فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• گرفتگی یا درد شکمی غیرمعمول یا شدید.
• تغییرات قابل توجه در میزان حرکت جنین شما (پس از هفته 28). اگر شش تا 10 حرکت را در یک ساعت یا کمتر حساب نمی‌کنید، با ارائه دهنده خود تماس بگیرید.
• دشواری در تنفس یا تنگی نفس که به نظر می‌رسد با گذشت زمان بدتر می‌شود.

همچنین در صورت مشاهده علائم زایمان زودرس باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. اگر هر یک از علائم زیر زایمان زودرس را دارید با ارائه دهنده خود صحبت کنید:

• سفت شدن یا درد منظم در قسمت پایین شکم یا پشت شما که بیش از چهار بار در یک ساعت رخ می‌دهد.
• هر گونه خونریزی در سه ماه دوم بارداری.
• هرگونه نشت مایع ترشحات واژن اغلب به عنوان بخشی از تغییرات هورمونی در بارداری افزایش می‌یابد.
• فشار در لگن و یا واژن شما.

نتیجه گیری

در سه ماه دوم بارداری مغز کودک شما رشد کرده و او می‌تواند در رحم بچرخد و حتی صدای شما را بشنود. پلک‌های او باز و بسته می‌شود. جنین شما از هفته 13 به بعد می‌تواند بخوابد و بیدار شود. امیدواریم که با مطالعه این مقاله از سایت ماماسلامت توانسته باشیم اطلاعات کافی درباره تغذیه مناسب، استراحت کافی و دور کردن استرس و نگرانی‌های سه ماه دوم بارداری به شما داده باشیم. در صورت نیاز به مشاوره بیشتر کارشناسان پاسخگوی شما خواهند بود.