اکوکاردیوگرافی جنین، نوعی تصویربرداری تخصصی با استفاده از اسکن قلب جنین با تمام جزئیات است که برای تشخیص نقص‌های قلب استفاده می شود. ماما سلامت در مقاله به شما درباره اکو کاردیوگرافی جنین اطلاعات مورد نیاز را ارائه داده است. اگر پزشک در معاینات روتین بارداری و سونوگرافی ها مشکلی را مشاهده کند، برای بررسی دقیق تر عملکرد قلب جنین، اکوکاردیوگرافی قلب جنین را تجویز می کند.
اکوکاردیوگرافی قلب جنین چیست ؟
اکوکاردیوگرافی جنین یک روش تشخیصی برای پی بردن به مشکلات قلب جنین می باشد که عمدتا برای بررسی بیماری های مادرزادی قلب و نامنظمی های قلب جنین استفاده می شود. فرآیند انجام اکو قلب جنین بسیار مشابه سونوگرافی است.
اکو قلب جنین معمولا توسط یک فوق تخصص قلب اطفال با تجربه انجام می گیرد اما اکوکاردیوگرافی قلب جنین را برخی از متخصصین زنان و زایمان نیز انجام می دهند. پس از آن، متخصص قلب و عروق جنین نتایج را بررسی می نماید.
اکوکاردیوگرافی جنین با سونوگرافی تفاوت‌هایی دارند. اکوکاردیوگرافی اغلب بعد از هفته ۱۷ بارداری انجام می شود . این تست بین هفته ۱۸ الی ۲۴ ام بارداری انجام می شود. بنا به تشخیص پزشک این آزمایش را در ماه های بعدی نیز می توان انجام داد و محدودیتی برای انجام اکو وجود ندارد.
انجام اکو قلب جنین در چه شرایطی لازم است؟
انجام اکوکاردیوگرافی جنین در دوران بارداری برای همه خانم های باردار الزامی نیست. اما زمانی که پزشک شما تشخیص بدهد که نیاز به این آزمایش است انجام آن برای شما ضروری است.
برای اینکه بدانید چه زمانی انجام اکوکاردیوگرافی قلب جنین نیاز است مواردی برای شما آورده ایم.
انجام اکو قلب جنین برای گروه های زیر توصیه می شود :
- سابقه فامیلی ابتلا به نارسایی های مادرزادی قلبی دارند توصیه می شود. در خانواده هایی که مادر یا پدر و یا فرزندان سابقه ابتلا به نارسایی های مادرزادی غیر قلبی را داشته اند استفاده از اکوی قلب جنین توصیه می شود.
- مادرانی که مبتلا به یک سری بیماری های متابولیکی از جمله دیابت، فنیل کتونوری و یا لوپوس هستند احتمال ابتلای جنین آنها به نارسایی های قلبی در مقایسه با سایرین بیشتر است.
- مادرانی که سابقه سقط های مکرر داشته اند.
- مادرانی سابقه ناباروری و استفاده از روشهای کمک باروری داشته اند.
- مادرانی که سابقه مصرف دارو به خصوص یا سابقه مصرف داروهای اعصاب را دارند احتمال بارداری های همراه با نارسایی های قلبی در آنها بیشتر است.
- وجود سابقه بیماری های عفونی دوران بارداری مثل سرخجه، سیتومگالوویروس، آنتروویروس ها و پاروویروس ها.
- مصرف داروهای تراتوژن در زمان بارداری مثل الکل، آمفتامین، ضد تشنج ها، لیتیوم ویتامین A (رتینوئیک اسید)، وارفارین.
- وجود یک یافته غیر طبیعی در سونوگرافی معمولی مثل شک به بیماری های قلبی یا خارج قلبی، اختلالات ریتم قلب جنین، هیدروپس فتالیس، ادم پشت گردن جنین، اختلالات مایع آمنیوتیک، کاهش رشد جنین.
- تشخیص بیماری های کروموزومی در دوران جنینی.
- وجود سطح غیر طبیعی ازعلائم بیو شیمیایی در خون مادر مثل AFP و HCG
این نکته را باید اضافه کرد که موارد اکوی جنینی الزاما به لیست فوق محدود نمی شوند، به ویژه بسیاری از بیماری های قلبی در بارداری های کم خطر و یا بی خطر رخ می دهند. بنابراین برای اطمینان بیشتر والدین، بررسی کامل و جامع وضعیت بیماری های قلبی جنینی توصیه می شود.
بسیاری از موارد بیماری های مادرزادی قلبی در دوران بارداری رخ می دهند که هیچ گونه عوامل خطر مشخصی ندارند و این بر اهمیت بررسی اکوکاردیوگرافیک دقیق تر و فراگیر تر جنینی می افزاید، بسیاری بررسی اکوکاردیوگرافیک را در تمام جنین ها توصیه می کنند.
انواع اکو قلب جنین
اکوکاردیوگرافی جنین دارای انواع مختلفی است که عبارتند از:
• اکوکاردیوگرافی ابدومینال:
اکو قلب جنین شکمی مشابه سونوگرافی است و به همان صورت، بیمار باید بر روی تخت دراز بکشد. سپس ژل لوبریکانت بر روی شکم بیمار مالیده شده و پروب سونوگرافی روی آن قرار می گیرد.
ژل لوبریکانت به انتقال امواج صوتی کمک می نماید. تکنسین، پروب را در اطراف معده می چرخاند تا تصاویری از قسمت های مختلف قلب جنین ایجاد شود. بعد از انجام اکوکاردیوگرافی جنین، ژل از روی شکم بیمار پاک می شود. پس از آن بیمار می تواند فعالیت های روزانه خود را انجام دهد. اکو قلب جنین ابدومینال در سه ماهه دوم بارداری انجام می گیرد.
• اکوکاردیوگرافی ترانس واژینال:
برای اکوکاردیوگرافی ترانس واژینال بیمار باید لباس زیر خود را در آورده و روی تخت دراز بکشد. سپس پزشک، پروپ سونوگرافی ترانس واژینال را وارد واژن بیمار می کند. پروپ با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از قلب جنین ایجاد می کند. اکوکاردیوگرافی واژینال معمولا در مراحل ابتدایی بارداری انجام می شود و ممکن است تصویر واضح تری از قلب جنین ارائه دهد.
• اکوکاردیوگرافی دو بعدی:
اکوکاریوگرافی دو بعدی برای بررسی ساختار و عملکرد قلب مورد استفاده قرار می گیرد. اکوکاردیوگرافی دو بعدی، تصاویر مخروطی بر روی مانیتور ایجاد کرده و بنابراین امکان بررسی ساختارهای مختلف قلب را برای پزشک ایجاد می نماید.
• اکوکاردیوگرافی داپلر:
از بین انواع سونوگرافی در بارداری می توان از سونوگرافی داپلر برای اندازه گیری و ارزیابی جریان خون دریچه های قلب جنین استفاده کرد. میزان پمپاژ خون با هر ضربان قلب، بیانگر عملکرد قلب جنین است. همچنین داپلر می تواند جریان خون غیر طبیعی قلب جنین را نیز تعیین کند.
• کالر داپلر:
کالر داپلر نوع تقویت شده اکوکاردیوگرافی قلب جنین است. از کالر داپلر برای تعیین جهت جریان خون جنین استفاده می شود.
تفاوت اکو قلب جنین با نوار قلب جنین چیست؟
در اکو قلب جنین ساختار قلب , دریچه های قلب و عروق بررسی می شوند و مشکلات احتمالی قلب جنین به صورت کامل بررسی می شوند در حالی که در نوار قلب جنین نظم و تعداد ضربان قلب جنین بررسی می شود.
آیا انجام اکو قلب جنین می تواند خطرناک باشد ؟
تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر خطرناک بودن آزمایش اکو و تاثیر امواج بر جنین ثبت نشده است. چرا که برای انجام اکو از امواج فراصوت با فرکانس بسیار پایین استفاده می شود که هیچ گونه ضرر و عوارضی برای مادر و جنین ندارند.
نتایج اکو قلب جنین چگونه بررسی می شود؟
پس از انجام اکو قلب جنین، پزشک شرایط قلب جنین را برای مادر باردار توضیح می دهد. به طور کلی، نتایج طبیعی اکو قلب جنین نشانه عدم وجود بیماری قلبی در جنین است. پزشک در صورت مشاهده ناهنجاری ریتمی و بیماری قلبی جنین، ممکن است بررسی های بیشتری از قبیل MRI برای جنین انجام دهد.
گاهی پزشک، مادر باردار را به متخصصین بیماری قلبی جنین ارجاع می دهد تا در صورت امکان جنین را پیش از تولد درمان نمایند. همچنین شاید لازم باشد که بیش از یک بار اکوکاردیوگرافی قلب جنین انجام شود.
البته به صورت دقیق با استفاده از اکو قلب جنین، نمی توان تمام بیماری های قلبی جنین را تشخیص داد. تشخیص برخی از انواع بیماری قلبی مانند وجود سوراخ در قلب، حتی با استفاده از تجهیزات پیشرفته نیز دشوار است.
از مقاله آیا رفلاکس نوزاد خطرناک است؟ چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟ در وبلاگ ماماسلامت بازدید نمایید.