درباره افسردگی در بارداری بیشتر بدانید!

افسردگی در بارداری یکی از مهم ترین چالش هایی است که هر زن بارداری ممکن است با آن روبه رو باشد. داشتن شناخت کافی در مورد ویژگی های جسمانی و روانی در این دوران در پیشگیری و حتی درمان این وضعیت به خانم های باردار می تواند کمک زیادی داشته باشد.

افسردگی یک بیماری روانی است که زنان باردار به دلیل افزایش استرس، تغییرات سلامت جسمی، تغییرات شیمیایی در بدن و سایر عوامل در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. افسردگی در بارداری می تواند اثرات عاطفی، سلامتی، رابطه ای و مالی داشته باشد. برخی افراد این وضعیت را افسردگی قبل از تولد می دانند.

افسردگی در بارداری چیست؟

بسیاری از زنان در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و سایر عوامل دچار افسردگی می‌ شوند. به ‌طور کلی افسردگی نوعی اختلال خلقی است که در آن فرد عدم لذت و رضایت از زندگی و احساسات منفی را تجربه می‌کند. حال اگر این احساس در زمان بارداری ایجاد شود، افسردگی در بارداری نام می‌ گیرد.

افسردگی در بارداری را تقریبا 14 الی 23 درصد زنان تجربه می‌کنند. علاوه بر درد ‌های جسمی، اضطراب و استرس مداوم نیز در این دوره مادر را با شرایط دشواری مواجه می‌کند. افسردگی ممکن است با احساس غم و اندوه، افکار خودکشی، تغییر در عادات غذایی، تغییر در الگوی خواب و .. همراه باشد.

زنان در دوران بارداری ممکن است به طور طبیعی و به دلیل تغییرات هورمونی گاه دچار غم و اندوه و یا تغییراتی در خلق‌ و خو شوند. اما باید بدانید گاهی این تغییر در خلق ‌و خویی نشانه‌هایی از افسردگی در بارداری است. لازم است افراد در دوران بارداری هرگونه تغییر در خلق ‌و خو و یا خواب و تغذیه با پزشک خود در میان بگذارند.

افسردگی در زنان ممکن است به دلیل شرایط خاصی که دارند دشوارتر از سایر افراد باشد. این نوع افسردگی بر جنبه‌‌های مختلف زندگی مادر باردار و همسر او اثر زیادی می‌گذارد. پس افراد باید این موضوع را جدی بگیرند و هر چه سریع ‌تر برای درمان آن اقدام کنند.

پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر درباره حلات روحی زنان در بارداری از مقاله نوسانات خلقی در بارداری در وبسایت ماماسلامت بازدید نمایید.

اثرات افسردگی در بارداری بر روی جنین

درمان نشدن افسردگی در بارداری می‌تواند تاثیرات غیر قابل ‌جبرانی را بر روی جنین بگذارد. افسردگی ممکن است موجب تغذیه ضعیف و یا اعمال پرخطری مانند مصرف سیگار و الکل و یا حتی اقدام به خودکشی شود. همه این عوامل بر رشد و سلامت جنین تاثیرات منفی باقی می‌گذارند و ممکن است موجب تولد کودک نارس با وزن پایین شود. نوزادانی که از مادران دارای افسردگی متولد می‌ شوند، نسبت به سایر نوزادان تحرک کمتری دارند و معمولا آشفته هستند.

اگر افسردگی در بارداری درمان نشود ممکن است بعد از زایمان نیز ادامه پیدا کند. این مشکل ممکن است بر رابطه مادر و نوزاد تاثیرات منفی بگذارد. نوزادان در مراحل اولیه رشد به شدت نیازمند برقراری رابطه نزدیک با مادر هستند، اگر این رابطه به خوبی میان مادر و فرزند شکل نگیرد، ممکن است حتی کودک در بسیاری از مراحل رشد خود دچار آسیب ‌های جبران ‌ناپذیری شود. بنابراین تشخیص به موقع افسردگی در بارداری و درمان آن اهمیت بسیاری دارد و نباید از علائم افسردگی در طول بارداری غافل شد.

علائم افسردگی در بارداری

برخی از علائم افسردگی در بارداری مثل خستگی یا مشکلات خواب در این دوران طبیعی است، اما زمانی که علاوه بر این، احساس غم و اندوه یا نا امیدی می‌کنید، به چیزهایی که قبلا دوست داشتید، بی‌ علاقه شده‌‌اید یا ناتوان از انجام کارهای روزانه خود هستید، ممکن است دچار افسردگی باشید.

به‌ طور کلی اگر از علائم زیر پنج مورد یا بیشتر را، تقریبا هر روز، برای بیشتر طول روز و به مدت حداقل دو هفته تجربه کرده ‌اید، لازم است برای بررسی افسردگی در بارداری به پزشک خود اطلاع دهید:

• به فعالیت‌های روزانه بی‌علاقه هستید.
• هیچ چیز برای شما لذت ‌بخش یا سرگرم‌ کننده نیست.
• در تمام هفته و در طول بیشتر ساعات روز احساس غم، ناراحتی یا پوچی می کنید.
• احساس برانگیختگی یا پریشانی شدید می‌کنید.
• بیشتر وقت‌ها زیاد گریه می‌کنید یا در آستانه گریه کردن قرار دارید.
• تغییراتی در الگوی غذا خوردن یا خوابیدن مثل تمایل به خوردن یا خوابیدن زیاد یا ناتوانی از غذا خوردن و خوابیدن.
• احساس گناه، بی ‌ارزش بودن یا نا امیدی می کنید.
• برای کنار آمدن با مسائل احساس ناتوانی دارید.
• در مورد خودتان افکار منفی دارید.
• در مورد مسائل نگرانی‌ های غیر ضروری دارید.
• حس ترس بی ‌‌دلیل و غیر قابل کنترل، ترس ‌های شدید مثل ترس از مرگ
• داشتن رویاهایی در مورد آسیب دیدن کودکتان
• احساس خستگی و رخوت زیاد
• وسواس بیش از حد
• حواس‌‌ پرتی و نداشتن تمرکز

اگر فکر می‌کنید ممکن است دچار افسردگی در بارداری باشید، ضروری است که با پزشکتان صحبت کنید، زیرا فقط پزشک یا یک متخصص می‌تواند افسردگی شما را به صورت قطعی تشخیص دهد.

گزارش ‌‌ها نشان می‌دهند که نیمی از زنان مبتلا به افسردگی در بارداری تحت درمان قرار نمی‌ گیرند و این مسئله می‌ تواند به مرور زمان باعث پیشرفت افسردگی در فرد، بروز مشکلات جدی و میل به آسیب زدن به خود یا فرزند شود.

راه های طبیعی درمان افسردگی در بارداری

بسیاری از زنان ترجیح می‌دهند راه‌ های دیگری را برای کمک به درمان افسردگی در بارداری امتحان کنند. گروه ‌های حمایتی، روان‌ درمانی جایگزین‌ های مناسبی برای استفاده از دارو در درمان افسردگی خفیف تا متوسط هستند. علاوه ‌بر این شاید لازم باشد درمورد بعضی از روش ‌های طبیعی دیگر برای کمک به تسکین علائم افسردگی در بارداری با پزشک‌ تان صحبت کنید.

1. ورزش

احتمالا درباره‌ تاثیر ورزش بر درمان افسردگی در بارداری را شنیده‌اید. یکی از فواید ورزش برای درمان افسردگی این گونه است که به‌ طور طبیعی، سطوح سروتونین (هورمون شادی) را افزایش و سطوح هورمون استرس (کورتیزول) را کاهش می‌دهد. بازدید از مقاله فواید یوگا در بارداری چیست؟ از وبسایت ماماسلامت را به شما توصیه می کنیم.

۲. استراحت کافی

کم خوابی تا حد زیادی بر توانایی ذهن و بدن برای مقابله با استرس و چالش ‌های روزمره تاثیر می‌گذارد. یک برنامه‌ خواب منظم داشته باشید، هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و صبح ‌ها در یک ساعت خاص از خواب بیدار شوید. تنظیم ساعت خواب می تواند به درمان افسردگی در بارداری کمک زیادی کند.

۳. رژیم غذایی و مواد مغذی

مواد غذایی بسیاری با تغییرات خلقی، توانایی مدیریت استرس و وضوح ذهنی مرتبط دانسته شده‌اند. رژیم‌ های غذایی سرشار از کافئین، قند، کربوهیدرات های فراوری‌ شده، افزودنی ‌های مصنوعی و پروتئین پایین همگی می‌توانند به مشکلات روحی و جسمی منجر شوند. به ‌طور آگاهانه تصمیم بگیرید غذاهایی مصرف کنید که به شما در درمان افسردگی در بارداری کمک ‌کنند و شما نیز احساس بهتری داشته باشید.

۴. طب سوزنی

مطالعات جدید نشان می ‌دهند که طب سوزنی، گزینه مناسب برای درمان افسردگی در بارداری زنان است.

۵. اسید های چرب امگا ۳

سال‌ هاست که ثابت شده امگا ۳ می‌تواند به رفع تعدادی از مشکلات سلامتی کمک کند اما جدیدترین مطالعات نشان می‌دهند که مصرف روزانه‌ مکمل های غذایی امگا ۳ یا روغن ماهی می‌تواند علائم افسردگی در بارداری را کاهش دهد. زنان باردار باید حتما از یک مکمل بدون جیوه استفاده کنند و در مورد مقدار مصرف توصیه ‌شده با متخصص تغذیه یا پزشک ‌شان مشورت کنند.

۶. داروهای گیاهی

تعدادی از مکمل‌ های گیاهی و ویتامین ‌ها بر خلق ‌و خو و هورمون سروتونین تاثیر می‌گذارند. با پزشک، متخصص تغذیه یا یک متخصص طب سنتی در مورد مصرف گیاه سنت جونز ورت (گل راعی)، مکمل SAM-e ،5-HTP، منیزیم، ویتامین b6 و داروهای گیاهی برای درمان افسردگی در بارداری مشورت کنید. بسیاری از این ‌ها نمی‌توانند به‌ همراه دارو های ضد افسردگی مصرف شوند و دوز مصرفی آن ‌ها برای زنان باردار باید بررسی شود.

خطرات ابتلا به افسردگی در بارداری

از عواملی که خطر ابتلا به افسردگی در بارداری را افزایش می‌دهد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زنانی که در گذشته سابقه سقط جنین داشته ‌اند.
• افرادی که تحت درمان‌ های ناباروری قرار گرفته ‌اند.
• داشتن سابقه خانوادگی افسردگی!
• کسانی که در ارتباط با دیگران دچار مشکل هستند.
• رخ دادن حوادث و اتفاقات استرس‌زا در دوران بارداری!
• زنانی که در گذشته تحت سوء‌ استفاده جنسی، کلامی یا روانی قرار گرفته ‌اند.

اگر شما هم این عوامل زمینه ‌ای را تجربه کرده‌ اید بهتر است در زمان بارداری تحت نظر یک روانشناس باشید و علائم خود را با او بررسی کنید، تا از بروز افسردگی جلوگیری کنید. خوب از است که از مقاله ناباروری چیست در مجله اینترنتی ماماسلامت نیز بازدید نمایید.

درمان افسردگی در بارداری

گزینه ‌های درمانی مختلفی برای کمک به زنان باردار در مدیریت و درمان افسردگی در بارداری وجود دارد. این گزینه‌ ها می‌تواند شامل روان ‌درمانی و دارو به شکل زیر باشد:

صحبت با پزشک و مشاور

افسردگی یکی از عوارض شایع بارداری است. در چک‌آپ‌ های دوران بارداری، به احتمال زیاد پزشک از شما در مورد خلق ‌و خو و احساساتتان سؤال خواهد کرد، اما اگر او این کار را نکرد، خودتان در مطرح کردن این موضوع پیش‌ قدم شوید و به خودتان یادآوری کنید که کار پزشکان کمک به شماست، نه قضاوت کردنتان و بهبود شما می‌تواند از همان لحظه‌ای که شروع به صحبت درباره این موضوع می‌کنید، آغاز شود.

پزشکتان می‌تواند پس از تشخیص افسردگی، شما را به یک مشاور ارجاع دهد. مشاورها می‌توانند درمان افسردگی در بارداری را با گفتار درمانی برای شما آغاز کنند.

مصرف دارو

طبیعی است که در مورد مصرف دارو در دوران بارداری احساس نگرانی کنید. پزشک، منافع و خطرات ناشی از دارو برای شما و کودکتان را می‌شناسد و آن ها را به شما توضیح می‌دهد تا بتوانید در مورد درمانتان آگاهانه تصمیم بگیرید. اگر قبل از این که باردار شوید برای افسردگی یا هر مشکل سلامت روان دیگری دارو مصرف می‌کردید، بدون صحبت با پزشک داروهایتان را قطع نکنید. توقف ناگهانی دارو می‌تواند برای شما و کودکتان مخاطره ‌آمیز باشد.

نکات مهم در افسردگی در بارداری

بسیاری از زنان ممکن است در دوران بارداری خود، افسردگی را تجربه کنند اما گاهی این افسردگی تا بعد از زایمان نیز ادامه پیدا می‌کند. اگر افسردگی به موقع تشخیص داده شده و فرآیند درمان در حین بارداری آغاز شود احتمال ادامه پیدا کردن افسردگی بعد از زایمان بسیار ناچیز خواهد بود.

-در درمان افسردگی در بارداری همراهی همسر و اعضای خانواده اهمیت بسیاری دارد. حمایت شدن از طرف اعضای خانواده نقش به ‌سزایی در تسریع درمان افسردگی در بارداری دارد.

-خانواده باید توجه داشته باشند ایجاد فضای امن و همدلانه باعث می‌شود، فرد علائم افسردگی خود را مخفی نکند و درباره احساسات خود حرف بزند. پس لازم است همسر و یا خانواده فضایی ایجاد کنند تا مادر دارای افسردگی بتواند با محیط اطراف خود، ارتباط برقرار کرده و از مشکلات خود صحبت کند.

-اگر دچار افسردگی در بارداری هستید باید بدانید نباید از ابراز احساسات و بیان افکار خود خجالت بکشید. اگر احساسات ناخوشایندی دارید با نزدیکان خود در میان بگذارید و اگر این احساسات پس از مدتی همچنان ادامه داشت بهتر است به روانشناس مراجعه کنید.

-تغییر در شیوه و سبک زندگی، مانند تغییر در تغذیه، الگوی خواب منظم و انجام ورزش در درمان افسردگی بسیار تاثیرگذار است. در کنار درمان حرفه ‌ای حتما برای اصلاح سبک زندگی اقدام کنید.

-سعی نکنید به تنهایی با سختی ‌های بارداری و یا تغییرات خلق ‌و خو مقابله کنید، حتما از دیگران کمک بگیرید.

-از انجام کار‌ها و فعالیت ‌های شدید که شما را خسته می‌کنند خودداری کنید. در طول روز سعی کنید برخی از فعالیت‌ هایی که دوست دارید را انجام دهید.

-با خودتان مهربان باشید و از انتظارات بیش‌ازحد از خود نداشته باشید. درمان را شروع کنید و به‌آرامی پیش بروید.