فهرست مطالب
شستشوی واژن در بارداری و نیز دوران قاعدگی، میتواند از موضوعاتی باشد که زنان و مادران باردار نسبت به انجام دادن یا ندادن آن تردید داشته باشند. ماما سلامت به شما درباره بهترین روشهای شستشوی واژن به همراه فواید و عوارض آن بارداری با مواد مناسب بیشتر توضیح خواهد داد.
در دوران بارداری بیشتر خانمها مبتلا به قارچ ناحیه تناسلی میشوند که میتوانند با محلول جوش شیرین و آب، این مشکل را برطرف کنند. از طرفی چون ژلهای بهداشتی بیشتر با محلول شامپو همراه هستند ممکن است دارای مواد مضر باشند، بنابراین جهت استفاده و شستشوی ناحیه تناسلی در بارداری با ژل بهداشتی باید با پزشکتان مشورت کنید.
محیط واژن pH اسیدی طبیعی خاصی دارد که باید در تمام سیکل قاعدگی خانم، یعنی از پایان یک پریود تا پایان پریود بعدی، در محدوده طبیعی خود بماند. با حفظ این وضعیت شیمیایی میتواند از رشد باکتریهای مضر، بوی بد و عفونت جلوگیری کرد. اگر شستشوی واژن در دوران قاعدگی با لوازم بهداشتی نامناسب صورت گیرد در تشدید مشکلات زنان نقش زیادی دارد.
مهمترین عفونتهای دستگاه تناسلی
عفونتهای مخمری
در سه ماهه دوم بارداری عفونتهای مخمری بسیار شایع هستند و باعث میشوند ترشحات واژن سفید بوده، بوی نامطلوبی داشته باشند و منجر به خارش شوند. چنین عفونتهایی زمانی رخ میدهند که تعادل مخمر و اسید در واژن بر هم بخورد. این نوع عفونتها خطرناک نیستند و به راحتی درمان میشوند.
واژینوز باکتریال
یکی دیگر از عفونتهای دستگاه تناسلی، واژینوز باکتریال است. این عفونت ناشی از عدم تعادل لاکتوباسیلهای خوب و باکتریهای بد است. ترشحات مربوط به این مشکل ممکن است رقیق بوده و بوی ماهی بدهند. این ترشحات میتوانند سفید، سبز یا خاکستری بوده و منجر به خارش شوند.
سطح pH بدن شما در زمان بارداری تغییر میکند، در نتیجه ممکن است متوجه تغییرات کمی شوید. افزایش سطح استروژن، ناحیه تناسلی شما را مستعد ابتلا به باکتریها میکند که باعث تحریک و عفونت میشود.
ممکن است با حفظ مواد مغذی برای کودک در حال رشد، دچار یبوست شوید. حتما شستشوی ناحیه تناسلی در بارداری از خود مراقبت بیشتری کنید و مقدار زیادی آب بنوشید، چرا که شما به سختی متوجه افزایش استروژن در بدن خود خواهید شد.
چه افرادی میتوانند از ژلهای بهداشتی برای شستشوی واژن استفاده کنند؟
زنان مجرد: خانمهایی که به سن بلوغ رسیدهاند و رابطه جنسی ندارند.
زنان متأهل: این دسته از بانوان علاوه بر مشکلات ناحیه تناسلی، در معرض عفونتهای مقاربتی هم هستند.
زنان یائسه: افرادی که در دوره یائسگی قرار دارند باید از ژل بهداشتی شستشوی ناحیه تناسلی مخصوص خود استفاده کنند. در دورهای از زندگی زنان، تخمک گذاری متوقف میشود و دیگر امکان باروری وجود ندارد. به این دوره یائسگی میگویند.
زنان باردار:
استفاده و شستشوی ناحیه تناسلی در بارداری با ژل بهداشتی، نه تنها مانعی ندارد، بلکه از جهاتی هم مفید است. اما فراموش نکنید که در این دوران غشاء مخاطی در ناحیه تناسلی، حساستر از معمول میشود؛ بنابراین هنگام انتخاب محصولات بهداشتی باید دقت کافی داشته باشید. محصولات نامناسب باعث ناراحتی شما میشوند و شما را بیشتر در معرض عفونتهای تناسلی قرار میدهند.
آیا استفاده از دوش واژینال برای بدن ضرر ندارد؟
دوش واژینال، شست و شوی رحم با آب و ترکیبات خاصی است که برای دستیابی به هدف خاصی انجام میشود. شستشوی رحم برای بارداری یا دوش واژینال برای جلوگیری از بارداری مورد استفاده بسیاری از خانمها است.
در واقع دوش واژینال فقط برای مدت کوتاهی بو را از بین میبرد و مشکلات بدتری را ایجاد میکند. مشکل باردار شدن زنانی که حداقل ماهی یک بار از دوش واژینال استفاده میکنند، نسبت به زنانی که این کار را نمیکنند، بیشتر است.
دوش واژینال احتمال آسیب دیدگی لولههای فالوپ و حاملگی خارج از رحم را افزایش میدهد.
همچنین دوش واژینال خطر زایمان زودرس و حتی سقط جنین را افزایش میدهد. یک مطالعه نشان داد که زنانی که از دوش واژینال در بارداری استفاده میکنند، احتمال بیشتری برای زایمان زودهنگام دارند.
نه تنها استفاده از دوش واژینال در دوران بارداری توصیه نمیشود، بلکه زنان غیر باردار نیز باید از این روش شست و شوی واژن خودداری کنند. به طور کلی اکثر پزشکان توصیه میکنند که خانمها در هر شرایطی از دوش واژن استفاده نکنند.
اهمیت سلامت و شستشوی واژن در بارداری
با توجه به این که در دوران بارداری ترشحات واژن افزایش پیدا میکند، لازم است که نسبت به رعایت سلامت و بهداشت این ناحیه نیز دقت نظر بیشتری داشته باشید. لازم به یادآوری است که هر گونه عفونت واژن، میتوانید از راه گردنه رحم، به رحم رسیده و مشکلاتی را برای بارداری، جنین و جفت ایجاد کنید. اگر چه همیشه جای نگرانی نیست، اما به هیچ وجه نمیتوان کمترین عفونت واژن یا عفونتهای ادراری و به طور کلی هر بیماری مربوط به ناحیه تناسلی را به ویژه در دوران بارداری نادیده گرفت.
از این روی همیشه توصیه میشود که چه در دوران بارداری و چه در دوران غیربارداری، نسبت به ترشحات واژن دقیق بوده و هر گونه تغییر رنگ، تغییر حالت و تغییر بو را دنبال کنید. ترشحات سالم باید رقیق، سفید یا حداکثر شیری رنگ بوده و بوی تندی نداشته باشند. ترشحات غلیظ و پنیری، ترشحات زرد رنگ یا ترشحاتی که بوی ماهی داشته باشد، نشان از عفونتهای باکتریایی یا قارچی واژن خواهند داشت.
نحوه صحیح شستشوی واژن در بارداری و نکات مهم مربوط به آن
هنگام بارداری واژن شما متورم میشود و فضای مناسبی را برای عفونتها به وجود میآورد. به طور کلی، ترشحات، تغییر pH و خارش واژن از مشکلات متعددی است که واژن معمولا دچار آن میشود. این مسائل درد، برآمدگی، زخم، شکاف، عفونت و ... را به دنبال دارد که در زنان باردار نگرانکنندهتر است؛ زیرا عفونتها میتوانند حتی بر رحم و به تبع آن سلامت جنین نیز اثر داشته باشند. با وجود این، اغلب اوقات به بهداشت واژن در بارداری توجه کافی نمیشود.
باید با دقت صورت گیرد. برای حفظ سلامت و شستشوی واژن در بارداری به نکات زیر نیز دقت کنید:
جهت شستشوی واژن در بارداری از صابون و دوش واژینال و دیگر شویندههای معطر استفاده نکنید.
برای شستن واژن از جلو به عقب اقدام کرده و آب بریزید.
لباس زیر تنگ و غیر نخی نپوشید. استفاده و خرید لباس زیر بارداری از جنس مرغوب باید اولویت شما باشد.
به اندازه کافی آب بنوشید.
فقط ۲ تا ۳ بار در هفته از ژل بهداشتی بانوان استفاده کنید؛ نه هر روز.
لباس زیر خود را هر روز عوض کنید.
در صورت داشتن ترشحات غیر طبیعی به پزشک مراجعه کنید؛ به خصوص اگر این ترشحات همراه با سوزش و خارش باشند.
از همسر خود نیز بخواهید که بهداشت ناحیه تناسلی خود را رعایت کند تا به هنگام رابطه جنسی احتمال بروز عفونت کاهش یابد.
هنگام حمام کردن، از لیف و صابون معمولی خود برای شستشوی واژن در بارداری استفاده نکنید. شویندههای معمولی بدن، با PH ناحیه تناسلی سازگاری ندارند و باعث خشکی و حساسیت واژن میشوند.
لباس زیر خود را با دیگر لباسهایتان نشویید و از شویندههای ملایم یا ضد حساسیت برای شستشوی آنها استفاده نمایید. همچنین بعد از شستشو، آنها را در معرض آفتاب قرار دهید تا کاملا خشک شوند. باقی ماندن رطوبت در لباس زیر، امکان رشد باکتریها و ابتلا به عفونت را افزایش میدهد.
بعد از هربار رفتن به سرویس بهداشتی، با دستمال خشک و تمیزی ناحیه تناسلی خود را خشک نمایید. به علاوه، دقت داشته باشید که دستمال را از قسمت پشت مقعد به جلو نکشید. این کار، باعث انتقال آلودگی و باکتریهای ناحیه مقعد به بخش تناسلی و ادراری میشود و احتمال ابتلا به عفونت را افزایش میدهد.
شستشوی واژن در دوران قاعدگی چه عوارضی دارد؟
محیط واژن pH اسیدی طبیعی خاصی دارد که باید در تمام سیکل قاعدگی خانم، یعنی از پایان یک پریود تا پایان پریود بعدی، در محدوده طبیعی خود بماند. با حفظ این وضعیت شیمیایی میتواند از رشد باکتریهای مضر، بوی بد و عفونت جلوگیری کرد.
اعتقاد به اینکه شستن واژن در زمان قاعدگی، مضر و باعث آسیب به واژن میشود یک باور کاملا غلط و دیدگاهی سنتی است و پایه علمی ندارد و به دلیل نداشتن اطلاعات کافی و خرافات شکل گرفته است. تنها موردی که میتواند از موارد آسیب رسان به واژن باشد، شستشوی واژن به شیوهای غلط است که در آن آب و صابون یا مواد شیمیایی وارد واژن میشود. با تغییرPH، تعادل واژن به هم خورده و محیط برای رشد و جذب باکتری و ویروس فراهم میشود.
رطوبت موجود در واژن و نوار بهداشتی، مناسبترین شرایط برای رشد قارچ و ویروس است. پیشنهاد میشود لوازم بهداشتی مناسبی برای جمع آوری خون دوران قاعدگی انتخاب کنید. در صورت استفاده از پد، نوار بهداشتی یا تامپون، هر 4 ساعت یکبار آنها را تعویض نمایید. در صورت استفاده از کاپ قاعدگی، حتما هر 12 ساعت یکبار آن را تخلیه کنید.
برای ضدعفونی بهتر کاپ بهتر است از لوازم ضدعفونی کننده مخصوص کاپ قاعدگی استفاده نمایید. این محصولات تمام استانداردهای بهداشتی را داشته و تا 99/99% از کاپ پریودی میکروب زدایی میکند.
خرید محصولات ضدعفونی کننده کاپ قاعدگی
