کاهش تهوع بارداری برای خانم ها و ماما سلامت یکی از دغدغه های مهم در دوران بارداری می باشد. برخی از زنان ممکن است در اثر روبرو شدن با بو های خاص یا در اثر مصرف برخی از غذا ها حالت تهوع بارداری را تجربه کنند.
گاهی نیز ممکن است در حالت عادی حالت تهوع داشته باشند اما برخورد با انواع خاصی از غذاها یا بوها حالت تهوع را تشدید کند. غذا و بوی خاص تهوع آور برای زنان باردار متفاوت است.
حالت تهوع که به عنوان تهوع صبحگاهی در سه ماهه اول بارداری نیز شناخته می‌شود یکی از شایع ترین علائم بارداری است. بدین صورت که بارداری اغلب با حالت تهوع و استفراغ گاه به گاه مشخص می‌شود. تهوع بارداری ممکن است در هر زمان از طول روز حال مادر را دگرگون کند.
علت حالت تهوع بارداری اتفاق می افتد؟
بیشتر خانم ها، تهوع بارداری را در هنگام صبح تجربه می کنند. البته این حس می تواند در هر زمان شبانه روز اتفاق بیفتد.
علت دقیق حالت تهوع بارداری هنوز مشخص نشده است. با این حال عواملی مانند استرس، افزایش هورمون استروژن، حس بویایی پیشرفته، سابقه خانوادگی، کمبود برخی از ویتامین ها مثل ویتامین بی B، ناراحتی معده و مشکل روحی و روانی می‌توانند در ایجاد حالت تهوع بارداری نقش داشته باشند.
تهوع بارداری چیز جالبی نیست، اما با توجه به حفظ سلامت جنین از هر راهکاری برای رفع آن نمی‌توان استفاده کرد. برای درمان تهوع بارداری باید از نسخه هایی استفاده کرد که به سلامت مادر و جنین آسیبی نرساند.
حالت تهوع بارداری از چه زمانی شروع می شود؟
حالت تهوع در اوایل شروع بارداری بسیار معمول است. داشتن حالت تهوع اصلا احساس خوبی نیست ولی هیچ صدمه‌ای به جنین شما نخواهد زد و معمولا این حالت بین هفته ۱۲ تا ۱۴ بارداری از بین می‌رود.
گاهی تعدادی از خانم های باردار حالت تهوع و استفراغ زیاد و طاقت فرسایی را تجربه می‌کنند که به آن ویار دوران بارداری می گویند و می تواند خطرناک باشد لذا نیاز به درمان خاصی دارد که باید در بیمارستان صورت گیرد.
تصور می‌شود که در ۱۲ هفته اوایل بارداری تغییر در هورمون ها یکی از عوامل حالت تهوع است و عامل دیگر کمبود ویتامین ب۶ در رژیم غذایی است.
برای بیشتر خانم‌ها علائم تهوع و استفراغ معمولا قبل از هفته ۹ بارداری شروع می‌شود و در ماه های بعدی بارداری بعد از ماه سوم بارداری از هر ۱۰ خانم، ۹ نفر از آن ها، این علائم، از بین می‌رود.
با این حال در بعضی خانم ها حالت تهوع و استفراغ ممکن است به مدت طولانی تری ادامه داشته باشد و از هر ۱۰ خانم، در ۱ نفر، این حالت تا بعد از هفته ۲۰ بارداری ادامه یابد.
راهکارهای کاهش تهوع در بارداری چیست؟
برای کاهش تهوع بارداری توصیه های زیر به شما کمک زیادی می کند.
خوردن بیسکوئیت خشک
قبل از برخاستن از رختخواب چند تکه بیسکوئیت یا نان خشک میل کنید. پس از ۱۵ دقیقه از رختخواب برخاسته و صبحانه سبک و زود هضم بخورید.
افزایش وعده های غذایی اما با حجم کم
تعداد وعده های غذایی را افزایش دهید اما حجم غذا در هر وعده کم باشد. برحسب تحمل تان به ۹ وعده هم می توانید برسانید.
خودداری از مصرف مایعات فراوان بین مصرف غذا
بهتر است به همراه غذا مایعات فراوان ننوشید. این کار به رفع حالت تهوع بارداری کمک زیادی می کند.
گرسنه نمانید
تهوع بارداری، تنها تهوعی است که با حضور غذا در معده بهبود می یابد و تغذیه به عنوان بخشی از درمان تهوع بارداری در نظر گرفته می شود، پس به مدت طولانی گرسنه نمانید و معده را خالی نگه ندارید. در عین حال معده را پر و سنگین هم نکنید و غذا را به آرامی میل کنید.
خودداری از خوردن غذاهای پر ادویه
برای کاهش تهوع بارداری، از خوردن غذا های پر ادویه، سرخ شده، نفاخ، حجیم و دیر هضم پرهیز کنید. از آنجایی که غذا ها و مایعات سرد بیش از نوع گرم آن ها قابل تحمل می باشند، از غذا های سرد با دمای یخچال استفاده کنید. نیز از غذا هایی که بوی محرک دارند پرهیز کنید.
تهویه اتاق را بهتر کنید
در زمان آشپزی، پنجره آشپزخانه را باز بگذارید تا بوی شدید و تند غذا، آزار دهنده نباشد. در صورتی که نمی توانید بوی غذا را تحمل کنید، سایر اعضای خانواده غذا را آماده کنند.
از رایحه های آزار دهنده و بوی تند برخی غذا ها و سایر بو های آزار دهنده دوری کنید.
مواد غذایی حاوی کربوهیدات بخورید.
مواد غذایی حاوی کربوهیدرات پیچیده مثل نان برشته، بیسکوئیت نمکی کراکر، نان خشک یا نان سوخاری میل کنید.
از مواد غذایی حاوی ویتامین B6 استفاده کنید
انواع گوشت، جگر، شیر و تخم مرغ، حبوبات و غلات سرشار از این ویتامین می باشند. پس رژیم غذایی مناسبی را در دوران بارداری داشته باشید. البته بهتر است از مصرف جگر در سه ماهه اول بارداری خودداری نمایید.
اگر ویتامین های دوره بارداری باعث حالت تهوع تان شد
بعضی از ویتامین و مکمل ها در دوران بارداری باعث ایجاد حالت تهوع در خانم های باردار می‌شود. در صورتی که این مسئله پیش آمد، با مراجعه به پزشک برای درمان تهوع بارداری نوع متفاوتی از ویتامین های این دوره را درخواست کنید.
برای مثال، بعضی از خانم ها با ویتامین های جویدنی یا مایع بیشتر کنار می‌آیند تا آن‌هایی که کاملا باید قورت داده شوند.
زنجبیل
زنجبیل نیز به درمان تهوع بارداری کمک می کند. تحقیقات نشان می دهد استفاده از زنجبیل در بهبود حالت تهوع بسیار مفید است.
چای زنجبیلی، شیرینی های زنجبیل دار و نوشیدنی گازدار زنجبیلی از جمله خوراکی هایی هستند که به این منظور استفاده می شوند. البته کپسول های زنجبیل هم وجود دارند که باید مصرف آن ها زیر نظر پزشک باشد.
نعناع را امتحان کنید
گیاه نعناع دارای خواص دارویی مفید زیادی است. یکی از آن موارد کاهش تهوع بارداری و حفظ آرامش است. برای درمان تهوع بارداری می‌توانید از دمنوش نعناع یا عرق نعنا استفاده کنید. اگر بعد از خوردن غذا احساس حالت تهوع به شما دست می دهد، با خوردن مقداری عرق نعناع بعد از غذا می توانید آن را درمان کنید.
تهیه دمنوش نعناع برای کاهش تهوع بارداری در هنگام صبح اثر بخش است. برای شیرین کردن چای نعناع می توانید از عسل یا نبات استفاده کنید. زیاده روی در مصرف نعناع برای خانم های باردار مضر است، پس سعی کنید مصرف متعادل داشته باشید.
عوارض احتمالی حالت تهوع بارداری کدام است؟
حالت تهوع و استفراغ به راحتی باعث از دست دادن اشتها می شود. بسیاری از زنان باردار نگران این هستند که این امر به نوزادان آنها آسیب برساند.
اما لازم است بدانید که حالت تهوع بارداری خفیف، مضر نیست. زنانی که تهوع صبحگاهی را بیش از 3 تا 4 ماه در طول دوره بارداری خود تجربه می کنند، باید با پزشک خود صحبت کنند.
همچنین اگر در دوران بارداری اضافه وزن ندارند، باید به دنبال کمک باشند زیرا حالت تهوع بارداری که مداوم باشد و کاهش اشتها را به دنبال داشته باشد.
تهوع باردرای معمولا آنقدر شدید نیست که مانع رشد و نمو جنین شود. برای برخی از زنان باردار حالت تهوع باعث استفراغ شدید و کاهش وزن می شود. اما باز هم منجر به جلوگیری از رشد جنین نمی شود.
عارضه‌ای به نام هیپرامزیس گراویداروم یا استفراغ های شدید حاملگی وجود دارد. این حالت باعث عدم تعادل الکترولیت ها و کاهش ناخواسته وزن می شود. در صورت عدم درمان، این وضعیت در نهایت ممکن است به جنین آسیب برساند.
در صورت تجربه فوری این علائم باید فورا با پزشک تماس گرفته شود:
- کاهش ناگهانی وزن
- تب
- تکرر ادرار
- تیرگی ادرار
- سبکی سر یا سرگیجه
- ضربان قلب بالا
- حالت تهوع شدید در سه ماهه دوم
- وجود خون در استفراغ
- سردرد های مکرر
- درد شکم
- لکه بینی بارداری یا خونریزی
حملات شدید حالت تهوع بارداری به طور کلی به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد. برای درمان هیپرامزیس گراویداروم اغلب از تزریق مایعات داخل وریدی استفاده می شود، زیرا استفراغ در بارداری آب بدن را به شدت کاهش می دهد.
راهکار های کاهش تهوع در بارداری، تغییر سبک زندگی و آرامش ذهنی
ممکن است به نظر برسد که حالت تهوع شما هر وقت که بخواهد می‌آید و می‌رود اما با دقت کردن به بدن و محیط اطراف خود ممکن است متوجه شوید که تهوع بارداری چندان هم تصادفی نیست.
وقتی محرک های حالت تهوع را شناسایی کردید، می‌توانید هر زمان که ممکن است، اقدامات لازم برای اجتناب از آنها را انجام بدهید.
دراز بکشید
گاهی اوقات بهترین راه حل، ساده‌ترین است. دراز بکشید، چشم هایتان را ببندید، چند نفس عمیق بکشید و قدری استراحت کنید.
بسیاری از پزشکان و مادران می‌گویند که خواب، یک روش عالی برای رهایی از تهوع بارداری است و بدن نیز به آن نیاز دارد.
اگر در حال حاضر یک یا دو بچه دیگر دارید، حتی برای چند ساعت در روز از پرستار بچه کمک بگیرید تا بتوانید قدری بیشتر استراحت کنید.
اگر در به خواب رفتن در روز مشکل دارید، با استفاده از چشم بند های خواب یا یک جفت عینک آفتابی تیره، جلوی نور روشن روز را بگیرید.
لباس های گشاد و راحت بپوشید
لباس چسبان یا تنگ می‌تواند علائم حالت تهوع را بدتر کند. پوشیدن لباس های گشاد و راحت باعث کاهش تهوع بارداری می شود. به شما استفاده و خرید لباس بارداری فروشگاه ماماسلامت را پیشنهاد می کنیم.
با همسرتان صحبت کنید
شاید دوست داشته باشید در طول دوره بارداری خودکفا و قوی ظاهر شوید، اما صحبت کردن در مورد احساسات خود با افرادی که در اطراف شما هستند، می‌تواند به کاهش تهوع بارداری کمک کند.
همسر شما احتمالا نمی داند که صابون معطرش، حال شما را بهم می زند یا اگر پس از خوردن پیتزا بدون مسواک زدن دندان هایش به شما نزدیک شود، بوی دهانش باعث می شود که حالت تهوع پیدا کنید.
بنابراین با او صحبت کنید و اجازه دهید بداند که کدام تغییرات کوچک به بهتر شدن حال شما کمک می کنند. مطمئن باشید هنگامی که حال و روز شما بهتر شود، او نیز احساس بهتری خواهد داشت.
حواس خودتان را پرت کنید
نادیده گرفتن حالت تهوع، کار آسانی نیست اما پیدا کردن چیزی برای پرت کردن حواس و توجه نکردن به تهوع ممکن است به شما کمک کند که آن را برای مدتی فراموش کنید.
یک کتاب بخوانید، یک جدول سودوکو حل کنید یا به یک پیاده روی کوتاه بروید.
برخی از خانم های باردار ادعا می کنند که ورزش، به رفع حالت تهوع بارداری در آن ها کمک زیادی کرده است. درضمن به بدن خود گوش کنید، اگر احساس خستگی کردید یا حالت تهوع شما بیشتر شد، وقت آن است که دست از ورزش بکشید.
بلافاصله بعد از خوردن مواد غذایی دراز نکشید
دراز کشیدن به خصوص به پهلوی چپ، هضم غذا یا چیزی که خورده اید را کند می کند. بهتر است پس از خوردن هر وعده غذایی بنشینید یا راه بروید تا از هضم کامل غذایتان مطمئن شوید تا به کاهش تهوع بارداری خود کمک کنید.
اگر با رعایت موارد بالا همچنان به سختی می توانید چیزی بخورید یا بنوشید. وقت آن است که به یک پزشک برای درمان تهوع بارداری مراجعه کنید، تا او مشخص کند که آیا برای کاهش تهوع بارداری به مصرف دارو نیاز دارید یا نه.
هنگامی که تایید پزشک تان را برای مصرف دارو گرفتید، نگران آن نباشید که دارو به کودک تان آسیب برساند. درمان تهوع بارداری شما توسط این دارو ها هم برای خودتان و هم برای کودک مفید خواهد بود.