مراقبت‌های بعد از سقط جنین می‌تواند در ناراحتی و غم مادران کمک کننده باشد و آن‌ها را برای بارداری مجدد آماده می‌کند. بدن پس از سقط جنین به سرعت بهبود می‌یابد و معمولا خانم‌ها در طی دو تا چهار هفته پس از سقط جنین، تخمک‌گذاری می‌کند. بعد از دو هفته تخمک‌گذاری دوره قاعدگی عادی در خانم‌ها شروع می‌شود.
ماماسلامت، هدف اصلی مراقبت‌های بعد از سقط جنین و درمان لازم در زمان سقط و دوران پس از آن، را جلوگیری از خونریزی و عفونت مجدد و آسیب به مادر و سیستم باروری او می‌داند.
مراقبت‌های بعد از سقط جنین چیست؟
مراقبت‌های بعد از سقط جنین بسیار ضروری است. به طور متوسط از هر ۱۰ زن ۳ زن تا سن ۴۵ سالگی با احتمال سقط جنین مواجه می‌شود. دو نوع از شیوه‌های سقط جنین عبارتند از قرص سقط جنین و سقط جراحی.
فارغ از اینکه آیا برای سقط جنین جراحی می‌کنید یا قرص سقط جنین مصرف می‌کنید، مهم است که از خود مراقبت کنید. سقط‌هایی که تحت مراقبت پزشک متخصص مجاز در کلینیک صورت می‌گیرد عموما روش‌های ایمن با عوارض کمی هستند.
با این حال، بسیاری از زنان برخی از عوارض جانبی بعد از سقط جنین، از جمله گرفتگی شکم، خونریزی کم و تهوع و یا رابطه جنسی دردناک را تجربه خواهند کرد.
با انواعی از مراقبت‌های پزشکی و درمان خانگی بعد از سقط جنین می‌توانید عوارض سقط بعد از جنین را به حداقل برسانید و دوره بهبودی سریع‌تر و کم عارضه‌تری را پشت سر بگذارید.
در صورت بروز سقط جنین برای بانوان باردار، باید توجه داشته باشید که رعایت برخی نکات و بایدها و نبایدها در این دوره برای مادر بسیار اهمیت دارد. زنانی که پس از تجربه سقط چه خود خواسته و چه به صورت اتفاقی، تمایل دارند خود را برای بارداری مجدد آماده کنند، باید در نظر داشته باشند که زمان مناسب برای بارداری مجدد بعد از سقط جنین را باید رعایت کنند.
همچنین مصرف برخی گیاهان دارویی در دوران پس از سقط می‌تواند به عنوان درمان خانگی بعد از سقط جنین، میزان احتمال بارداری بعدی را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از مواد غذایی باعث تقویت رحم و بدن مادر شده و برخی دیگر آن را ضعیف می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر از مقاله چند نکته مهم برای تقویت تخمدان و بارداری سریع در وبلاگ ماماسلامت بازدید نمایید.
استراحت :
از اصلی ترین مراقبت‌های بعد از سقط جنین، استراحت کافی و به اندازه می‌باشد. تا جایی که امکان دارد بعد از سقط سعی کنید بیشتر بخوابید، هرچند خوابیدن در این شرایط روحی سخت به نظر می‌رسد اما، با نوشیدن شیر گرم به خوابیدن عمیق خود کمک کنید. همچنین زمانی که آمادگی پیدا کردید کمی حرکات کششی انجام دهید.
مصرف دارو:
سقط جنین باعث احساس درد و گرفتگی در شکم مادر می‌شود. میزان درد بستگی به علت سقط جنین دارد. با مشورت پزشک برای تسکین درد، داروهای مسکن مانند ایبوپروفن مصرف کنید. باید با توصیه پزشک داروهای ضد اسپاسم نیز می‌توانید مصرف کنید. شدیدترین دردها پس از چند روز با مناسب‌ترین مراقبت‌های بعد از سقط جنین از بین می‌روند.
کنترل دمای بدن :
باید حداقل تا پنج روز پس از سقط جنین مراقب دمای بدن خود باشید. اگر دمای بدنتان به بیش از 37.5 رسید، با پزشک خود تماس بگیرید. وجود تب ممکن است از علائم وجود عفونت در بدن باشد.
رعایت نکات بهداشتی :
از جمله مراقبت‌های بعد از سقط جنین رعایت نکات بهداشتی می باشد. برای کنترل خونریزی از دستمال‌های بهداشتی یا نوار بهداشتی استفاده کنید. بسته به نوع آب و هوا و دمای محیط اطرافتان در روز یک تا دوبار دوش بگیرید. از دوش (به طور مستقیم) و مواد ضدعفونی کننده برای شستشوی قسمت واژن استفاده نکنید. با انجام این کار دچار عفونت می‌شوید.
تغذیه سالم :
پس از سقط جنین بدن برای بهبود و التیام خود، نیاز به مواد مغذی کافی دارد. یک رژیم غذایی درست و مناسب از مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از سقط جنین محسوب می‌شود. رژیم غذایی متعادل رژیمی است که بدن شما به آن احتیاج دارد. وعده‌های غذایی باید حاوی پروتئین، کربوهیدرات، فیبر و چربی باشند. مقدار آهن و کلسیم مصرفی خود را افزایش دهید.
خودداری از برقراری رابطه جنسی :
در راستای مراقبت‌های بعد از سقط جنین، چند ماه اول پس از سقط جنین نباید رابطه جنسی برقرار کنید، زیرا باید به بدن فرصت بهبود دهید. قبل از تصمیم برای بچه دار شدن دوباره، با پزشک خود مشورت کنید.
ورزش کنید :
ابتدا با انجام تمرینات سبک مانند پیاده‌روی آغاز کنید. پس از گذشت مدتی می‌توانید بدوید یا تمرینات ورزشی سنگین‌تر انجام دهید. اگر شاغل هستید قبل از شروع به کار و آغاز فشار کاری مدتی مرخصی بگیرید. اگر قصد بارداری مجدد دارید با پزشک خود مشورت کنید.
پس از سقط جنین، پزشک دستورالعمل‌های خاص مراقبت‌های بعد از سقط جنین را به شما ارائه می‌دهد. گاهی اوقات این برای کاهش عوارض جانبی ناخوشایند کافی نیست. برای کاهش عوارض جانبی و افزایش راحتی بعد از سقط جنین، می‌توانید:
-ماساژ شکم می‌تواند به رفع گرفتگی و دفع محتویات رحم کمک کند. ماساژ پشت نیز ممکن است به بهبود گرفتگی کمک نماید. قرار دادن کمپرس گرم روی شکم یا کمر نیز ممکن است گرفتگی و درد را تسکین دهد.
-بیمار باید چند هفته بعد از سقط جنین، توسط پزشک ویزیت شود. این مساله برای اطمینان از کامل بودن سقط جنین و بهبودی رحم مهم است.
-از کیسه آب گرم استفاده کنید، که می‌تواند گرفتگی را تسکین دهد.
-هیدراته بمانید و مایعات مصرف کنید، به خصوص اگر استفراغ یا اسهال دارید.
-حمایت عاطفی داشته باشید، زیرا بعضی از خانم ها از تغییرات شدید هورمونی دچار تغییرات عاطفی می شوند.
-در صورت امکان، برای یک یا دو روز استراحت مطلق برنامه ریزی کنید، تا بتوانید در راحتی خانه خود استراحت کرده و بهبود یابید.
-از بین بردن حساسیت پستان ها از یک سوتین تنگ استفاده کنید.
تغذیه پس از سقط جنین به چه صورت باید باشد؟
به طور کلی سقط جنین اتفاقی ناراحت کننده است. در این موقعیت شما علاوه بر نیاز به همدردی، به تغذیه مناسب نیز نیاز دارید. بدن شما پس از سقط ضعیف می‌شود. پس از سقط جنین اغلب دچار خونریزی و سرگیجه می‌شوید، که در نهایت باعث ایجاد ضعف در بدن شما می‌شود.
غذایی که در این دوران مصرف می‌کنید تاثیر زیادی بر سلامت شما دارد و زمان مناسب برای بارداری مجدد بعد از سقط جنین را برای شما جلو می‌اندازد. به همین دلیل نیاز است بدانید که چه غذاهایی را مصرف کنید و از خوردن چه غذاهایی پرهیز کنید تا در نهایت به بهبودی کامل برسید.
غذاهای غنی از آهن
از جمله مراقبت‌های بعد از سقط جنین در زمینه تغذیه، مصرف غذاهای غنی از آهن می‌باشد. مهم‌ترین بخش رژیم غذایی زنان دچار سقط جنین را تشکیل می‌دهد، چرا که سقط جنین باعث ایجاد خونریزی زیادی می‌شود. خونریزی زیاد باعث کم شدن حجم زیادی از آهن بدن شده و در آخر باعث ایجاد کم خونی و علائم مرتبط می‌شود.
احساس خستگی و ضعف پس از سقط جنین امری طبیعی است که برای رفع این مسئله استفاده از غذاهای سرشار از آهن بسیار مهم است. گوشت قرمز منبعی سرشار از آهن است، اما حتما باید به خوبی پخته شود. علاوه بر آن سعی کنید غذاهای غنی از ویتامین C نیز مصرف کنید، چرا که به جذب آهن در بدن کمک می‌کند.
غذاهایی که حس خوبی به شما می‌دهند
احساس افسردگی بعد از سقط جنین، مسئله‌ای بسیار طبیعی است. بعضی از زنان پس از سقط جنین می‌توانند به راحتی به زندگی عادی خود برگردند، اما برخی دیگر ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها درگیر این افسردگی باشند.
غذاهای ساده‌ای وجود دارند که به شما کمک می‌کنند با افسردگی پس از سقط جنین کنار بیایید. سعی کنید جهت بهتر شدن حال خود از راهکارهای مراقبت‌های بعد از سقط جنین استفاده کنید. غذاهای حاوی منیزیم مصرف کنید تا این دوره افسردگی را بهتر طی کنید.
برخی از خوراکی‌های حاوی منیزیم عبارتند از آجیل، لوبیا و شکلات ساده. این خوراکی‌ها علاوه بر کمک به شما برای بهبود افسردگی، تولید انرژی در بدن شما را تقویت می‌کند، عملکرد عضلات و سیستم عصبی شما را بهبود می‌بخشد و سلول‌های بدن شما را بازسازی می‌کند. به شما مطالعه مقاله نحوه مصرف قرص زینک پلاس در بارداری در دانشنامه ماماسلامت را پیشنهاد می‌کنیم.
غذاهای سرشار از کلسیم
ذخیره کلسیم بدن شما طی دوران بارداری به سرعت کاهش می‌یابد. بنابراین بسیار ضروری است که از غذاهای حاوی کلسیم استفاده کنید. برخی از بهترین منابع سرشار از کلسیم عبارتند از میوه‌های خشک شده، محصولات لبنی، شیر، غذاهای دریایی نظیر ماهی ساردین و سالومون، سبزیجاتی با برگ‌های سبز تیره و سویا.
پیشگیری از بارداری سریع بعد از سقط جنین
بلافاصله پس از سقط جنین می‌توانید باردار شوید، اما بدن شما نیاز به مراقبت‌های بعد از سقط جنین دارد تا بتواند بارداری بعدی را سالم و کامل طی کند. بنابراین برای جلوگیری از بارداری سریع باید از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده کنید. اگر بلافاصله پس از سقط جنین پیشگیری از بارداری را شروع نکردید، فعلا رابطه جنسی نداشته باشید و برای شروع رابطه حتما با پزشک خود مشورت کنید.
یکی از نکات مهم مراقبت‌های بعد از سقط جنین پیشگیری از بروز عفونت می‌باشد. به همین دلیل بهداشت فردی را به خوبی رعایت کرده و از رابطه جنسی زودهنگام پرهیز نمایید. همچنین داروهای تجویز شده توسط پزشک را به موقع مصرف کرده و پیگیری‌های بعد از سقط را نیز در موعد مقرر انجام دهید تا بتوانید در زمان مناسب برای بارداری مجدد بعد از سقط جنین اقدام کنید.
سلامت روانی و ذهنی مادران بعد از سقط جنین
سقط جنین می‌تواند منجر به بروز اندوه و برخی عوارض جانبی عاطفی شود، از جمله:
شوک شدن و انکار واقعیت
در طی مراحل سقط جنین و حتی بهبودی، بدن دچار شوک می‌شود و حتی اکثر خانم‌ها ممکن است سقط جنین خود را باور نکنند.
احساس گناه و عصبانیت
خانم‌ها برای از دست دادن جنین ممکن است خودشان را مقصر بدانند و نسبت به سایر زنان باردار احساس حسادت کنند و از دیدن آن‌ها عصبانی و متنفر شوند.
افسردگی و پریشانی
در دوران بعد از سقط جنین حتی برخی از زنان به افسردگی مبتلا می‌شوند که به آن اختلال افسردگی اساسی نیز گفته می‌شود. افسردگی اساسی باعث احساس ناراحتی شدید و مداوم در فرد می شود و زنان ممکن است برای چند هفته علاقه خود را به همه چیز از دست دهند و علائم زیر را بروز دهند:
- احساس ناخوشایند، ناامید یا غمگینی
- بی حالی، خستگی
- خواب آلودگی یا بی خوابی
- اختلال در غذا مانند بی اشتهایی و یا پرخوری
- پریشانی، اضطراب، بی ارزشی
- عدم تمرکز
- تمایلات به خودکشی
باید بدانید، سقط جنین نه تنها بر روی بدن تاثیر می‌گذارد بلکه از نظر عاطفی نیز می‌تواند اثرات منفی بر روان زنان داشته باشد. اما خانم ها می توانند به راحتی با عوارض ناشی از سقط جنین مقابله کنند. برخی از راهکارهای مقابله با مشکلات عاطفی و روانی و مراقبت‌های بعد از سقط جنین، عبارتند از:
خودتان را سرزنش نکنید.
سقط جنین اغلب یک ناهنجاری کروموزومی است و فقط ناشی از سهل انگاری مادر نخواهد بود. آن‌ها باید با این موضوع کنار بیایند تا بتوانند در آینده برای باردار شدن دوباره خود برنامه‌ریزی کنند. برهمین اساس، بانوان بعد از دوران سقط جنین خود باید از پزشک شان کمک بگیرند.
از استرس دوری کنید.
خانم‌ها بعد از سقط جنین باید از تمرکز بیش از حد بر درد جسمی و روانی خودداری کنند. بدن بعد از سقط، دچار تغییرات هورمونی زیادی شده و برای رسیدن به حالت تعادل، نیاز به زمان دارند. استرس و تحریک پذیری در طول دوران بعد از سقط جنین افزایش می‌یابد، اما با این حال، بدن در مسیر بهبودی قرار دارد و این بهبودی ممکن است مدتی طول بکشد.
با دیگران صحبت کنید.
روبرو شدن با یک واقعه آسیب زا مانند سقط جنین می‌تواند بر احساسات، خانم‌ها تاثیر بگذارد. بر همین اساس خانم‌ها باید احساسات خودشان را بروز دهند. یکی از راه‌های بروز احساسات و مراقبت‌های بعد از سقط جنین، صحبت کردن در مورد وضعیتی است که اتفاق افتاده است. صحبت کردن با دیگران به خانم‌ها کمک می کند تا وضعیت پیش آمده را بهتر تحمل کنند.
برای آگاهی و اطلاعات بیشتر به مقاله درباره افسردگی در بارداری بیشتر بدانید! در وبسایت ماماسلامت مراجعه نمایید.
آیا پس از سقط جنین انجام مراقبت‌های پزشکی لازم است؟
اکثر زنانی که دچار سقط جنین می‌شوند، تا چند هفته باید توسط پزشک پیگیری شوند. اگر نشانه‌ای از عوارض سقط جنین وجود نداشته باشد، مراقبت‌های بعد از سقط جنین که شامل موارد پزشکی بیشتر است، لازم نیست. اما زنانی که علائم و عارضه‌های سقط جنین را دارند، ممکن است نیاز به ویزیت فوری با پزشک داشته باشند. گاهی برخی از عوارضی که به علت سقط جنین ایجاد می‌شوند، ممکن است نیاز به مراجعه به اورژانس داشته باشند، البته این موضوع خیلی شایع نیست.
در صورت مشاهده علائم زیر بعد از سقط جنین باید به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی شدید به صورتی که در هر ساعت بیش از یک نوار بهداشتی بزرگ خیس شود.
- دفع بیش از یک لخته خون که بزرگتر از یک توپ گلف است.
- احساس سرگیجه یا ضعف.
- داشتن افکار خودآزاری یا خودکشی.
- بروز علائم واکنش آلرژیک مانند مشکلات تنفسی.
زنانی که به تازگی سقط جنین کرده‌اند، باید در موارد زیر به پزشک مراجعه کنند:
- درد شدیدی
- ایجاد تب
- بوی بد واژن
- نگرانی از کامل نبودن سقط
طول درمان بعد از سقط جنین
زمان بهبودی بعد از سقط جنین در افراد متفاوت است. زنانی که سه ماهه اول سقط دارند و هیچ عارضه ای نیز ندارند، معمولا در عرض چند روز احساس بهبودی سابق را خواهند داشت.
خونریزی پس از سقط، معمولا در عرض ۶ هفته متوقف می‌شود. بهبودی به احتمال زیاد برای سقط جنین دیررس و در هفته‌های بعد از ماه اول به طول انجامد. در صورت بروز عوارض پس از سقط، بهبودی می‌تواند بسیار بیشتر طول بکشد. در برخی افراد با توجه به عــلل سقط جنین ممکن است نیاز به مراقبت‌های بعد از سقط جنین شامل بستری یا جراحی باشد. هرچند این امر غیرعادی است و اکثر زنان ظرف چند هفته بهبود می‌یابند.
برای اکثر زنان سقط جنین یک روش پزشکی ساده است که هیچ عارضه پایداری ایجاد نمی‌کند. برخی از زنان نگران هستند که سقط جنین اثرات طولانی مدت داشته باشد.
سقط جنین می‌تواند یک تصمیم دشوار و با تجربه طیف وسیعی از احــساسات طبیعی همراه باشد. بهتر است با پزشک در مورد انتظارات بعد از سقط جنین صحبت کنید و توصیه‌های او را در مورد بهترین اقدامات انجام دهید. زنان می‌توانند برای مراقبت‌های بعد از سقط جنین و حمایت شرایط روانی و جسمی از دوستان و خانواده کمک بگیرند. همچنین بهره بردن از توصیه‌ها و مشاوره‌های روانشناسی در کاهش مشکلات روانی و خلقی زنان در چنین شرایطی بسیار کمک کننده است.